Waar kattenbak plaatsen? De juiste locatie van de kattenbak kan voor je kat hét verschil maken tussen de ideale plek om te plassen – of een plek die hij compleet wil vermijden. Kattenliefhebbers houden bijna van alles wat katten doen. Katten zijn schattig, soms grappig, geven onvoorwaardelijke liefde en steun. Dat maakt ze een genot om bij in de buurt te zijn. Toch zijn er ook enkele – hetzij goed overkomerlijke – minder charmante aspecten te benoemen. Zo moet een kat dagelijks poepen en plassen. Katten hebben wel weer het voordeel dat ze hiervoor niet naar buiten hoeven. Ook hoeven ze niet zindelijk gemaakt te worden. Katten hebben een aangeboren behoefte om te poepen en plassen in zanderig materiaal dat goed graaft.

De meeste katten vinden het prima om hun behoefte binnenshuis te doen, in een schone kattenbak die op de juiste plek staat. Kattenbaasjes zijn zeer creatief in het vinden van plekken voor de kattenbak. Sommige plekken dragen eraan bij dat de kat de kattenbak graag gebruikt, andere minder. Veel katten zullen trouw naar de kattenbak blijven gaan, ook wanneer deze op een plek staat, die verre-van-ideaal is. Toch kunnen ook deze kattenbak-getrouwe-katten wel degelijk stress en een onveilig gevoel ervaren wanneer de kattenbak op een ongeschikte locatie staat. Aangezien stress dé oorzaak is van blaasontsteking, onzindelijkheid en andere gedragsproblemen, loont het de moeite om de plek van de kattenbak eens onder de loep te nemen. Zeker ook, omdat een onjuiste plaats voor de kattenbak kan zorgen voor onzindelijkheid!

Waar kattenbak NIET plaatsen? De meest gemaakte fouten

Een fijne kattenbak die op een verkeerde plek staat, kan toch erg onaantrekkelijk zijn voor een kat. Dit kan op zijn beurt weer onzindelijkheid in de hand werken. In onze gedragspraktijk zien we helaas veel onzindelijkheid voorbij komen waarbij de plek van de kattenbak de oorzaak is. Terwijl dit zo goed en makkelijk te voorkomen is. Tenminste, als je weet waar je op moet letten. En je even wat aandacht besteed aan waar je de kattenbak neerzet.

In dit overzicht staan de meestvoorkomende fouten die worden gemaakt:

1. Afgesloten ruimte met “veel privacy” (meterkast, ombouw)
2. In een smalle ruimte (keuken, gang, badkamer, onder de trap, onder de tafel)
3. Op een afgelegen plek (schuur, kelder, garage, balkon, zolder)
4. Een plek zonder overzicht op de ruimte (afgesloten kast, achter de deur)
5. Plekken waarbij de kat zich eerst in bochten moet wringen om erbij te komen (kattenbak ombouw, kast, op een verhoging)
6. Naast de voerbak of waterbak
7. De kattenbak neerzetten op plekken waar veel activiteit of herrie is

Je kat heeft geen privacy nodig op de kattenbak

Als we kijken naar de eigenschappen die wij mensen stellen aan het ‘het kleinste kamertje’, dan is dat zoals het woord al zegt, vaak een kleine gesloten ruimte. Verder doen mensen hun behoefte graag zo ver mogelijk van andere mensen vandaan. Wij hechten erg aan onze privacy. Vanuit deze gedachte wordt er door goedbedoelende kattenbaasjes, een vergelijkbare situatie gekozen voor de kat: een kleine afgesloten ruimte die de kat zijn privacy gunt.

Deze besloten en afgelegen plekken hebben voor ons mensen nog twee voordelen. Die lelijke kattenbak staat zo lekker uit het zicht. En we worden niet geconfronteerd met nare kattenbak geurtjes. Een stinkende kattenbak kun je oplossen door hem beter schoon te maken.

Voor de uiteindelijke gebruiker – de kat – zijn dit soort plekken echter verre van ideaal. De kat heeft in smalle ruimtes geen vluchtmogelijkheden of een goed overzicht op de ruimte. En dat zijn voor de kat nu net de meest belangrijke eigenschappen om zich veilig te voelen op de bak. Voor een kat is een afgesloten ruimte erg onveilig.

Het kan een heel gepuzzel zijn om een goede plek te zoeken die voldoet aan de wensen van de kat en tegelijkertijd aan die van jezelf. Zeker als je niet zo groot woont. De volgende plekken zijn niet zo ideaal:

Kattenbak in meterkast

De kattenbak in een smalle ruimte belemmert vluchtmogelijkheden

Een smalle ruimte zoals de gang of de keuken belemmert de kat om snel weg te komen als dit nodig is. Overigens weet de kat niet dat dit waarschijnlijk nooit nodig zal zijn. Het zit in zijn natuur om alert te zijn op gevaar, ook in onze veilige huiskamers. Nu zijn er wel enkele situaties te bedenken waarbij de kat echt zal willen vluchten als hij op de kattenbak zit. Namelijk als een andere (niet bevriende kat) hem daar wegjaagt, of een kind of hond hem stoort tijdens zijn kattenbakbezoek. Als deze situaties in jouw huishouden kunnen voorkomen, zul je extra aandacht moeten besteden aan waar je de kattenbakken plaatst.

Maar ook als de kat niet daadwerkelijk weggejaagd wordt, is het belangrijk dat de kat zich heel veilig voelt. De kattenbak in een smalle ruimte geeft vaak problemen. De kat heeft het idee dat in een hoek gedreven kan worden en kan niet vluchten. In een smalle ruimte die afgesloten is aan een kant zal de kat het gevoel hebben dat hij opgesloten zit. Dat is ook de reden waarom je liever de klep verwijdert van het deksel van een gesloten bak; deze belemmert de kat om zich ervan te verzekeren dat er geen andere dieren in de omgeving zijn, die klaar zitten om de kat te bespringen.

Een smalle of afgesloten ruimte belemmert het uitzicht op de ruimte

Wanneer de kattenbak in een smalle ruimte staat, kijkt de kat vaak uit op een muur vanuit de ingang. Dat betekent dat hij niet in de gaten kan houden of hij veilig is. En dat is nodig voor de kat om zich veilig en dus prettig te voelen op de kattenbak. Vanuit de ingang van de kattenbak zou de kamer uitzicht moeten hebben op de gehele kamer. Daarom is het ook belangrijk dat er geen obstakels voor de kattenbak staan.

Ook wanneer de kattenbak in een hoek staat, kan het zo zijn dat de kat de ruimte niet kan overzien. In een hoek kan een kat ook letterlijk in de hoek gedreven worden. Ook dat geeft de kat geen veilig gevoel. Het is dus belangrijk dat je kat vanuit de ingang van de kattenbak, van alle kanten uitzicht heeft op een gehele kamer.

Een hele hoge kattenbak met de ingang aan de bovenkant (de zogenaamde Hop In kattenbak) belemmert het zicht van de kat in zijn geheel. Het soort kattenbak dat je gebruikt, is daarom ook belangrijk.

Nare geurtjes blijven langer hangen in een kleine ruimte

Niet alleen katten zelf kunnen moeilijk ontsnappen uit een kleine ruimte, ook geurtjes kunnen niet weg. Kleine ruimtes gaan snel stinken en dat is niet alleen voor jezelf maar ook voor de kat onwenselijk. Ook wanneer je zelf niets ruikt – kan de bak voor de kat die veel beter ruikt dan wij – stinken. Maak de kattenbak op de juiste manier schoon en verstop de kattenbak liever niet. Gebruik liever ook geen middelen om onaangename geuren te verbloemen. Parfum verspreidende apparaten kunnen voor mensen aangenaam zijn, maar zijn dat voor de kat zeker niet. Sterker nog, sterke parfums kunnen zelfs voor onzindelijkheid zorgen.

Een afgelegen plek zorgt voor ongelukjes omdat katten hun plas moeten ophouden

Ken je dat gevoel? Urenlang je plas moeten ophouden omdat er in de wijde omtrek geen tankstation te bekennen is…Vre-se-lijk, toch? Voor een kat is het net zo vervelend om zijn plas te moeten ophouden omdat de bak op een afgelegen plek staat. Ook een plek die vereist dat de kat zich eerst in allerlei bochten wringt, zal de bak niet echt geliefder maken. Elke kat is van nature zindelijk en zal zijn plas ophouden, maar als dit mislukt dan ligt er dus een ongelukje in huis. Als de kat dan ervaart dat het eigenlijk veel makkelijker is om zijn plas niet zo lang op te houden maar het daarentegen ook in huis kan doen, is onzindelijkheid geboren. Maak de kattenbak daarom makkelijk en snel bereikbaar.

Het is niet zo vriendelijk richting je kat om de kattenbak zo ver weg te plaatsen. Een kattenbak is in veel opzichten niet charmant, maar het hoort erbij. Net als dat poepluiers als noodzakelijk kwaad horen bij een baby, zo hoort de kattenbak bij je kat. Het hebben van dieren heeft veel voordelen, maar je zult daarnaast ook de nadelen moeten accepteren.

Wees lief voor kittens, oudere en zieke katten en maak de kattenbak extra makkelijk bereikbaar

Alle katten zullen hun best doen om hun plas lang genoeg op te houden. Maar soms kunnen katten de bak niet op tijd bereiken.

Waar kattenbak niet plaatsen? Op plekken waarbij de kat zich eerst in allerlei bochten moet wringen

De meeste “Kattenbak hacks” zijn erg katonvriendelijk, want deze zijn er meestal op gericht om de kattenbak te verbergen waardoor de kat er niet goed bij kan, en geen overzicht op de ruimte heeft. Wanneer je kat eerst als een acrobaat op een verhoging moet springen en een rare bocht maken om in zijn kattenbak te komen, is dat ook niet zo vriendelijk. Stel je eens voor dat je naar de wc moet en je daarvoor een klimwand moet beklimmen, je in een rare bocht moet wringen en door een tunnel moet kruipen. Dan zoek je ook liever een andere plek om te plassen toch? De kans dat je kat een andere plek (in huis) kiest wanneer hij zulke toestanden moet uithalen om naar de kattenbak te kunnen, is vrij groot.

Waar kattenbak niet plaatsen? Naast de voerbak of waterbak

Een kat eet liever ook niet waar hij poept en plast – net als dat wij liever niet op de wc eten. Zet de bak daarom bij voorkeur niet naast een voerbak of drinkbak.

Waar kattenbak plaatsen? Niet direct naast elkaar

Wanneer je overigens meerdere kattenbakken wilt plaatsen in dezelfde ruimte, plaats ze dan liever niet direct naast elkaar. Een kat zal dit niet beschouwen als twee kattenbakken maar als één grote. Het nut van een extra bak plaatsen, wordt dan teniet gedaan.

Zet de kattenbak niet neer op plekken met veel activiteit of herrie

Heb je weleens meegemaakt dat de kat schrok van een geluid terwijl ze bezig was op de kattenbak? De kans is groot dat ze uit de kattenbak rende, eventueel met een halve drol aan haar billen. Een kat zal altijd haar eigen veiligheid verkiezen boven haar behoefte doen, vandaar dat ze direct vlucht. Een hard, onbekend geluid is in de natuur namelijk voorbode voor gevaar.

Een kat die geschrokken is op de bak en deze plek vervolgens als onveilig bestempelt, zal op zoek gaan naar een andere, veilige plek. Als deze bak de enige optie in huis was, kan de kat zich genoodzaakt voelen om elders in huis te plassen of poepen. Je wilt dus liever niet dat je kat de kattenbak gaat zien als een onveilige plek.

Vermijd plekken met veel activeit

Het is daarom belangrijk dat de kattenbak op een rustige plek staat, waar de kat niet gestoord wordt. Wanneer een hond, een andere kat of een kind de kat kan storen tijdens zijn kattenbakbezoek, zal hij zich niet veilig voelen. Vermijd daarom plekken waar veel activiteit en geluid aanwezig is. Een plek waar voortdurend gelopen wordt – door mensen of andere dieren is onrustig voor een kat.

Vermijd plekken met herriemakende apparaten zoals de wasmachine of droger

De kattenbak plaats je daarom ook liever niet naast herriemakende apparaten zoals een broodbakmachine, wasmachine of droger. Deze apparaten maken vaak ineens heel luide geluiden waar de kat erg van kan schrikken. Ook op balkon of in een schuur is het niet zo stil als je misschien zou denken. Een kat kan schrikken van harde verkeersgeluiden (toeteren) of onweer.

Waar kattenbak wél plaatsen? 

1. De beste locatie geeft de kat uitzicht van alle kanten op de gehele kamer vanuit de ingang van de kattenbak
2. Beste plek voor de kattenbak is altijd snel bereikbaar
3. Ideale plaats voor de kattenbak geeft de kat genoeg en makkelijke vluchtmogelijkheid
4. De beste plek voor de kattenbak is rustig
5. Een goede locatie voor de kattenbak heeft geen obstakels ervoor
6. Idealiter staat de kattenbak iets beschut maar niet verstopt
7. Een kattenbak staat bij voorkeur in elke ruimte waar de kat dagelijks komt (dus ook in de woonkamer)

Waar kattenbak plaatsen? De beste plek geeft vanuit alle kanten uitzicht op de hele kamer

Wanneer de kat op de bak zit, wil hij graag vanaf de kattenbak kunnen zien dat hij veilig is. Daarom is het nodig dat de ingang van de kattenbak zo gericht is dat je kat de hele kamer kan overzien. En ook in alle richtingen kan vluchten. Om dit te bereiken, is er voldoende ruimte voor de kattenbak nodig. Meestal is de woonkamer dan ook de uitgelegen plek voor meerdere kattenbakken. Ook al vinden de meeste mensen dit een vies idee, het is belangrijker dat je kat geschikte plekken heeft om zijn behoefte te doen. Zeker wanneer je kleiner woont, is het raadzaam om twee kattenbakken neer te zetten in de woonkamer. 

Waar kattenbak plaatsen? Op een snel bereikbare plek

De kattenbak is altijd snel bereikbaar als er één staat in elke ruimte waar de kat dagelijks komt. De kat hoeft op die manier niet eerst een hele reis af te leggen voordat hij zijn behoefte kan doen. Dit zorgt ervoor dat de kat zijn plas of poep niet op hoeft te houden. En het voorkomt daarom ook ongelukjes. De meeste binnenkatten brengen de meeste tijd door in de woonkamer, omdat hun baasjes hier het meest zijn. Daarnaast vinden ze slaapkamers, werkkamer of hobbykamer, oftewel alle plekken waar hun baasjes veel zijn, ook fijne verblijfplekken.

Het is daarom raadzaam om die plekken te voorzien van kattenbakken. Helaas zijn dit vaak juist de kamers waar baasjes juist geen kattenbakken willen. En daarom komt onzindelijkheid vanwege het kattenbakmanagement vaker voor dan nodig is.

Wees extra lief voor kittens, oudere en zieke katten en maak de kattenbak extra makkelijk bereikbaar

Alle katten zullen hun best doen om hun plas lang genoeg op te houden. Maar soms kunnen katten de bak niet op tijd bereiken. Een ongelukje is dan onvermijdelijk. Dit geldt extra voor katten die hun plas niet (meer) zo goed kunnen ophouden zoals kittens, oude en gehandicapte katten. Wanneer je kat ouder is en hij eerst een hoge trap moet beklimmen om de kattenbak te bereiken, bestaat de kans dat hij het niet op tijd haalt of moeite heeft om bij de bak te komen (artrose). Hoe makkelijker de kat de kattenbak kan bereiken, hoe minder ongemak hij ervaart.

Waar kattenbak plaatsen? Op een plek  met genoeg vluchtmogelijkheid

Aangezien een kat niet weet dat hij veilig is in huis, wil hij zich veilig voelen als hij zich zo kwetsbaar opstelt op de kattenbak. De plek van de kattenbak kan daarbij helpen. Een kat voelt zich veilig wanneer hij in alle richtingen kan vluchten. Hiervoor is het nodig dat de kat een langere vluchtweg heeft vanuit de ingang van de kattenbak heeft. Wanneer de kattenbak in een smalle ruimte zoals een gang of een kast staat, is het zeer makkelijk om de kat zijn vluchtroute te versperren. Wanneer de kattenbak in een hoek staat, kan de kat weer in een hoek gedreven worden, zonder dat hij kan vluchten. Het is dus belangrijk dat er rondom de kattenbak ook genoeg open ruimte is, zodat de kat in elke richting kan vluchten.

Waar kattenbak plaatsen? Op een rustige plek

De kattenbak staat goed wanneer deze plek rustig is. Dat betekent dat er niet continue gelopen wordt en er geen plotselinge harde geluiden klinken. Heb je honden? Dan kun je een rustige plek voor de kat creëren door de kattenbak achter een traphekje te plaatsen. Katten hebben weliswaar niet dezelfde behoefte aan privacy als mensen, maar drukte kunnen ze ook niet waarderen.

Zet de kattenbak op een plek waar geen herriemakende apparaten staan (die ineens aanslaan). In de praktijk zijn echte herriemakers bijvoorbeeld: de wasmachine, wasdroger, boiler en vaatwasmachine of een haardroger.

Op een plek zonder obstakels in de wandelgang naar de ingang van de kattenbak

Wanneer er geen obstakels staan vóór de ingang van de kattenbak, kan de kat makkelijk vluchten als dat nodig is. Een kattenbak die direct uitkomt op een bank of eettafelpoot, biedt geen goede vluchtmogelijkheid. Een kattenbak die uitkijkt op een deur, of muur biedt ook geen goede vluchtmogelijkheid. Idealiter heeft de kattenbak drie meter vrije doorgang in alle richtingen gezien vanaf de ingang van de kattenbak.

De kattenbak staat bij voorkeur iets beschut

Aan de andere kant voelt een kat zich ook niet veilig in een grote open ruimte. In de natuur betekent een grote open ruimte voor een kat dat hij goed zichtbaar is voor roofdieren. Een kat hecht weliswaar niet aan privacy, maar een beetje beschutting stelt hij wel erg op prijs. Een gesloten kattenbak (zonder klep!) zorgt automatisch voor beschutting. De opening richt je zo dat de kat de hele kamer kan overzien. Een open kattenbak kun je ergens naast zetten (bank/kast) voor wat meer beschutting.

De kattenbak mag dus best naast of tussen iets staan. Bijvoorbeeld tussen twee kasten. Zolang de uitgang maar zo gericht is, dat deze uitzicht op de ruimte geeft. Dat betekent in de prakijkt meestal dat de ingang van de bak gelijk staat met de voorkant van de kast. Schuif de kattenbak dus niet helemaal tegen de muur, maar haal hem juist wat naar voren zodat het uitzicht goed blijft.

Meerdere kattenbakken verspreid door huis

Wat betreft het aantal kattenbakken die je nodig hebt, is er een richtlijn in het leven geroepen. Deze richtlijn geeft aan, dat je minimaal evenveel kattenbakken nodig hebt als dat je katten hebt, plus eentje extra. Zo heeft de kat keuze waar hij zijn behoefte doet. Een kat poept namelijk liever niet waar hij plast en andersom. Meerdere bakken die je verspreidt door het huis, geeft de kat de mogelijkheid om te kiezen waar hij plast en waar hij poept.