De kat mee op vakantie doen veel mensen al niet vanwege goede redenen. Katten voelen zich toch het prettigst in hun eigen vertrouwde omgeving. En ze kunnen niet zo goed tegen veranderingen.

Door de kat thuis te laten voorkom je de stress van een onbekende leefomgeving en het vervoeren van de kat naar de vakantiebestemming. Maar je voorkomt ook dat de kat op enig moment ontsnapt tijdens de vakantie.

Je kat alleen thuis laten tijdens de vakantie is dus niet zielig. Het is juist een hele makkelijke manier om je kat te beschermen tegen stress. Dat is ook de reden waarom een (professionele) oppas aan huis de voorkeur heeft boven bijvoorbeeld een kattenpension of kattenhotel.

De kat zijn thuisomgeving ruikt lekker vertrouwd omdat hij hier dagelijks zijn eigen geurtje aanbrengt. Hij heeft thuis bovendien al zijn favoriete en veilige plekjes. Thuis heeft hij een dagritme die hem houvast geeft. Wanneer je telkens kiest voor dezelfde oppas aan huis, kan deze ook een bekend, vertrouwd persoon voor je kat worden.

Maar daarmee is de kat nog niet buiten de gevarenzone. Helaas ervaart een grote groep thuisblijvende katten alsnog veel stress tijdens de vakantie. Zoveel stress zelfs dat ze er gedragsproblemen zoals onzindelijkheid door ontwikkelen. Niet willen eten tijdens de vakantie. Of ruzie maken met hun kattenvriendje(s).

Dat komt niet omdat de kat je zo vreselijk mist (nou ja, ook wel een beetje) maar het komt vooral door bepaalde gewoontes rond de vakantie. In deze blog kun je hierover lezen, maar we vertellen je natuurlijk ook welke goede gewoontes helpen om de vakantiestress juist te verminderen.

Vakantie is stressvol voor je kat ook al blijft hij thuis

Dagelijkse routine verandert voor je kat tijdens de vakantie

Dat je kat lekker thuis mag blijven, is fijn. Maar je moet je wel realiseren dat dit de beste optie uit twee kwaden is. Mee op vakantie geeft de meeste katten teveel stress.

Maar thuisblijven tijdens de vakantie is voor je kat nu ook bepaald geen pretje. Die laatste optie voorkomt dan wel dat je kat nog veel meer stress ervaart door bijvoorbeeld een onbekende omgeving en het reizen met de auto. Maar het voorkomt natuurlijk niet dat zijn geliefde baasje weg is. En het voorkomt ook niet dat zijn dagen er toch (iets) anders uitzien dan normaal.

De vakantie betekent dus allereerst voor je kat dat zijn dagelijkse routine in meer of mindere mate verandert. En dat vinden katten (erg) onprettig.

Als je kat het bijvoorbeeld gewend is om ’s ochtends met je te kroelen wanneer je wakker wordt, dan mist hij dit dus tijdens jouw vakantie. Na het kroelen loopt je kat normaalgesproken misschien wel met je mee naar de keuken omdat hij gewend is dat hij dan eten krijgt. Ook dat stukje van zijn dagelijkse routine ontbreekt dus als je op vakantie bent.

Het is goed om je te realiseren dat de hele dagelijkse routine en alle rituelen van je kat meestal veranderen tijdens je afwezigheid. En dat geeft stress. Hoeveel stress, verschilt per kat.

Katten voelen zich onveiliger omdat hun veilige haven (jij!) mist tijdens de vakantie

Het is ook goed om je te realiseren dat alle katten zich een stukje onveiliger voelen als je er niet bent. Hoeveel onveiliger dat is, verschilt ook weer per kat.

Stressgevoeligere (vroeggescheiden) katten zullen zich sneller onveilig en gespannen voelen wanneer hun baasje er niet is. Terwijl niet-vroeggescheiden katten er juist veel minder last van kunnen hebben.

Dat komt omdat vroeggescheiden katten vaak een niet goed werkend stresssysteem hebben. Het stresssysteem slaat dan te snel aan of maakt teveel stresshormonen aan zonder dat daar een goede reden voor is. Vroeggescheiden katten hebben sneller en vaker last van stress.

Alle katten zullen een beetje uit hun doen zijn als hun baasje op vakantie gaat. Maar stressgevoelige katten kunnen compleet van de leg raken en bijvoorbeeld stoppen met eten.

Voor deze groep katten is het extra belangrijk dat zij voldoende tools hebben om met deze vakantiestress te dealen.

Hoe beter de kat overal in huis de hoogte in kan en hoe meer verstopplekken er zijn, hoe veiliger en meer ontspannen de kat zich zal voelen. Ook is het belangrijk dat de kat de mogelijkheid heeft om zelf te bepalen wat hij doet, wanneer hij dit doet en waar hij dit doet. Dat geeft hem controle over zijn leven, houvast en een veiliger gevoel.

Beschermingsfactoren maken je kat weerbaarder tegen stress

Risicofactoren vergroten de kans op het ontstaan van stress en gedragsproblemen, beschermende factoren bieden juist weerstand tegen stress. En daarmee verkleinen ze de kans op het ontstaan van gedragsproblemen.

Voorbeelden van beschermingsfactoren tegen stress bij katten zijn bijvoorbeeld; veilige hoge plekken en verstopplekken. Zelfstandig kunnen voorzien in de eigen behoeften. En het kunnen uiten van natuurlijk kattengedrag (b.v. spelen, krabben, zoeken naar en werken voor voer).

Je kat de toegang tot bepaalde kamers ontzeggen tijdens de vakantie

De eerste slechte gewoonte tijdens de vakantie, is je kat weghouden uit bepaalde kamers of ruimtes. Mensen denken vaak onterecht dat de kat dingen stukmaakt als hij overal in huis mag komen.

Maar het tegendeel is eigenlijk waar. Hoe meer ruimte je kat heeft en daarmee hoe meer controle hij heeft, hoe beter hij zich voelt en des te kleiner de kans is dat hij iets stukmaakt. Wanneer je al zeker weet dat je kat dingen stukmaakt, vraag je dan liever af wáárom hij dit doet.

Sloopgedrag wijst namelijk op een probleem dat vraagt om een goede oplossing. Sloopgedrag bij de kat wordt vaak veroorzaakt door verveling of stress. Een goede oplossing hiervoor is je kat voorzien van voldoende vermaak en een goede uitlaatklep voor zijn energie.

Bijvoorbeeld door verschillende voerpuzzels in huis te verspreiden, speeltjes met interessante geuren te geven of een klimmuur te maken waarop hij lekker kan ravotten.

Je kunt de kat ook ondersteunen (bij milde stress) met anti-stress producten.

De kat zijn eigen routine wordt verstoord als hij niet overal naartoe kan

Dagelijkse bezigheden met een vast ritme zijn erg belangrijk in het leven van de kat. Een dagstructuur is goed voor zijn welzijn; het geeft de kat houvast en het zorgt voor een duidelijk overzicht. Het maakt de dag voorspelbaar en lekker veilig. Iedere kat heeft een sterke biologische klok die reageert op licht en donker. En de kat past zijn gedrag gedurende de dag daarop aan.

Voor de kat zijn dagelijkse bezigheden heeft hij ook toegang nodig tot alle ruimtes in huis. Alleen als hij kan gaan en staan waar hij wil, kan hij doen wat hij gewend is om te doen.

Zo ligt je kat misschien dagelijks in de slaapkamer in het ochtendzonnetje te zonnen. Weet hij dat er om 13:00 altijd een koolmees koppeltje te zien is vanuit het werkkamer raam. En doet hij zijn middagdutje het liefst op die ene comfortabele stoel in je iets donkere gang.

Elke ruimte die je afsluit voor je kat tijdens de vakantie, verstoort dus de kat zijn vaste dagritme. En dat geeft stress.

Kat kan niet reageren zoals hij wil op drukte of spanning

Je ontzegt je kat dus allerlei fijne bezigheden en plekjes door ruimtes ontoegankelijk te maken. Maar daarnaast maak je het huis ook onveiliger en oncomfortabel.

Allereerst kan je kat dingen die hij als ongemakkelijk ervaart, niet uit de weg gaan. Er kan herrie zijn die hij wil ontlopen door een rustigere kamer op te zoeken. Ook kan je kat een kamer met meer of juist minder zonlicht willen opzoeken.

Daarnaast ontneemt je de kat ook mogelijkheden om op zijn manier om te gaan met spannende gebeurtenissen. Katten zullen zoveel mogelijk spannende gebeurtenissen willen ontlopen. Of als dat niet kan, deze willen ontvluchten.

Het kan zo zijn dat de buurvrouw dagelijks haar hond uitlaat en je kat deze hond eng vindt. Normaalgesproken kan je kat het zien van de hond door het raam voorkomen door naar een andere ruimte te lopen.

Wanneer deze ruimte afgesloten is, kan dat echter niet. En dat kan heel snel een heel groot probleem worden.

Want dit betekent dat de kat niks kan doen om deze stress te verminderen en in plaats daarvan het alleen kan ondergaan.

Kat mag niet naar buiten tijdens de vakantie

Een andere gewoonte rond de vakantie waar je kat veel last van kan krijgen, is hem binnenhouden. Een kat heeft buiten (in de tuin) een scala aan bezigheden waarvan hij kan genieten.

Wanneer je kat gewend is om een (groot deel van) de dag buiten te zijn, ontneem je de kat dus een groot deel van deze pleziertjes. En een groot deel van zijn dagelijkse routine wordt ook weer verstoord.

Wanneer je kat naar buiten wil, maar dit niet kan geeft dit frustratie. Frustratie zorgt voor stress bij je kat. Het binnenhouden van je kat kan een hele grote stressfactor zijn.

Spullen van de kat worden (tijdelijk) ergens anders neergezet 

De laatste gewoonte die voor stress bij katten zorgt rond de vakantie, is het verplaatsen van kattenspullen. Zoals gezegd kunnen katten niet zo goed omgaan met veranderingen.

Wanneer je de kat niet op een bepaalde plek wil hebben als je op vakantie bent, betekent dat vaak dat het nodig is om kattenspullen te verplaatsen. Bijvoorbeeld om ervoor te zorgen dat de kat nog naar zijn kattenbak kan.

Dit verplaatsen van de kattenbak zelf geeft stress. Maar je hebt ook nog kans dat de kattenbak daardoor op een minder prettige plek komt te staan voor de kat. Je zorgt zo op drie verschillende manieren voor stress:

1. Je ontzegt de kat toegang tot bepaalde ruimtes waardoor je kat (deels) controle over zijn leven verliest
2. Je verplaatst zijn spullen en zorgt daarmee voor veranderingen in huis
3. De spullen staan nu op een minder prettige plek

Stress is iets dat opbouwt of stapelt. Alles wat de kat stress geeft, telt dus op en wordt over de tijd heen langzaam meer. Gedragsproblemen ontstaan vaak doordat de kat een te grote hoeveelheid stress ervaart en hier zelf te weinig aan kan doen.

Goede gewoontes die de vakantie minder stressvol maken voor je kat

Voor je kat verandert zijn dagelijkse routine hoe dan ook een beetje. Maar je kunt er wel voor zorgen dat het zo weinig mogelijk verandert.

Om je kat zijn dagelijkse routine zoveel mogelijk hetzelfde houden, heeft hij dit nodig:

• Maximale bewegingsvrijheid – ook je kat zelf heeft zijn eigen, dagelijkse routine op bepaalde plekken in en rond het huis. Bij voorkeur geef je de kat vrije toegang tot het hele huis. Geef de kat toegang tot zoveel mogelijk kamers en ruimtes als mogelijk. Zodat je kat zoveel mogelijk controle heeft over zijn eigen leven
• Hou dagelijkse rituelen en routine van de kat zoveel mogelijk hetzelfde (in overleg met de kattenoppas)
• Laat kattenspullen en andere spullen staan waar ze altijd stonden
• Een kattenluikje zodat hij zelf naar buiten kan als hij dit wil

Zorg ervoor dat je kat zich zo veilig mogelijk voelt tijdens je vakantie

Je kat zal zich tijdens de vakantie sowieso iets onveiliger dan normaal voelen. Het is om deze reden dan ook verstandig om rond de vakantie er alles aan te doen om je kat zijn veilige gevoel te versterken. Een kat voelt zich het meest veilig als:

• • Hij maximale bewegingsvrijheid heeft – Dit geeft hem meer controle. Je kat heeft alle vrijheid om te gaan en staan waar hij wil. Gebeurt er iets spannends? Dan kan de kat in ieder geval naar het plekje toe waar hij zich op dat moment het fijnst voelt. Geef de kat daarom toegang tot alle ruimtes die je hebt
  • Er voldoende hoge plekken en verstopplekken zijn – Je kat voelt zich iets of heel veel onveiliger wanneer jij op vakantie bent. Zorg er daarom voor dat hij zich in elke ruimte in huis, veilig kan voelen. 
  • Hij tijdens de vakantie verzorgd wordt door een liefdevol persoon die de kat kent en vertrouwd