Kat bijt tijdens aaien, dit is de reden

Je kat bijt tijdens aaien. En je hebt geen idee waarom. Je kat rolt op zijn rug en laat zijn buik zien, dat is een overduidelijke uitnodiging om over zijn buik te aaien, toch? Het zal je misschien verbazen, maar het tegenovergestelde is waar. Een kat laat zijn buik zien wanneer hij zich veilig voelt. Wanneer je kat zich vol overgave op zijn rug of zij draait, is dat een compliment richting jou als kattenbaasje. Hij stelt zich daarmee namelijk heel kwetsbaar op en het geeft aan dat je vertrouwt. Het is echter géén uitnodiging om over zijn buikje te aaien. Hoe dit nu precies zit lees je in deze blog!

Waarom katten hun buik laten zien

De kat is een roofdier, maar staat in de natuur ook op het menu van grotere roofdieren zoals coyote’s en roofvogels. Dit zorgt ervoor dat de kat gedrag vertoont dat kenmerkend is voor prooidieren. Zo is de kat altijd alert op veranderingen in zijn leefomgeving. Op deze manier wordt gevaar snel opgemerkt waardoor de kat op tijd kan vluchten. Een kat heeft ook een sterke voorkeur voor hoge en beschutte plekken. Hoge plekken stellen de kat in staat om de omgeving goed in de gaten te houden. En beschutting zorgt ervoor dat hij minder zichtbaar is voor roofdieren.

Een gespannen kat verstopt zijn poten en staart

Wanneer een kat zich niet helemaal veilig voelt, zal hij een bepaalde lighouding aannemen. Een gespannen kat zal een lichaamspositie aannemen die de kat in staat stelt om makkelijk te vluchten. Of om er in ieder geval voor zorgen dat er geen lichaamsdelen makkelijk grijpbaar zijn. Door de pootjes en staart onder het lijf te stoppen kan niemand hem bij zijn poten of staart vastgrijpen. Een kat die zich onveilig voelt zal zijn kwetsbare buik, waar alle vitale organen zitten beschermen en niet tonen. Een kat die gespannen of angstig is, zal niet op zijn rug gaan liggen.

Een ontspannen kat ligt op zijn rug met zijn buik ontbloot

Je kunt je vast wel voorstellen dat een kat die op zijn rug ligt, niet zo makkelijk kan vluchten. Als hij op zijn rug ligt, heeft hij geen overzicht op de omgeving. De kat stelt zich extra kwetsbaar op door zijn buik te tonen. Een kat zal daarom niet op deze manier gaan liggen wanneer er roofdieren in de buurt zijn. Alleen wanneer de kat helemaal ontspannen is en zich veilig voelt, gaat hij op zijn rug liggen met zijn buik omhoog.

Als we dit vertalen naar de situatie in onze huiskamers, is het op de rug gaan liggen dan ook een positief teken. Wanneer je kat regelmatig op zijn rug slaapt, is dat een signaal dat hij zich veilig voelt en compleet ontspannen is. De meeste katten zullen ook op hun rug of zij gaan liggen na een fijne kroel-sessie. Rustig aaien ontspant de kat namelijk en dat heeft uiteindelijk tot gevolg dat de kat een ontspannen houding aanneemt.

Buik laten zien is geen uitnodiging tot buik-aaien

Vaak wordt gedacht dat deze ontspannen houding betekent dat de kat op zijn buik geaaid wil worden. De kat gaat er immers ‘eens lekker voor liggen’. Deze lighouding wordt dan ook vaak beantwoord door aanraking van de buik. Vervolgens bijt je kat tijdens het aaien, ofwel meteen of na wat langer aaien. Katten vinden het erg onprettig om op dit kwetsbare plekje geaaid te worden. Wanneer je de kat op zijn buik aait, maak je een beetje misbruik van het vertrouwen van de kat. Dat de kat liever niet op zijn buik geaaid wordt, is ook bevestigd door wetenschappelijk onderzoek. Het aaien op deze plek levert het vaakst en het snelst een negatieve reactie op bij de kat. De kat zal het aaien willen stoppen en doet dit door weg te lopen of middels agressie.

Aan sommige katten kun je dit ook zelf merken. Deze katten reageren meteen op het buik-aaien door je te bijten, krabben of te trappelen met de achterpoten. Andere katten lopen weg. Echter reageert niet elke kat hetzelfde op een onplezierig gevoel. Aan sommige katten merk je zelf helemaal niets. Andere katten reageren pas nadat je een tijdlang over de buik geaaid hebt. Hoe snel en op welke manier een kat reageert op een onprettige aanraking verschilt per kat.

Waarom vinden katten het vervelend om over de buik geaaid te worden

• De buik is erg gevoelig en kwetsbaar
• Katten raken elkaar onderling ook niet aan op de buik

Hierboven heb je al kunnen lezen dat de buik erg kwetsbaar is voor een kat. Dat hij hem laat zien betekent dat hij zich ontspannen en veilig voelt. En zich ervan heeft overtuigd dat er niks in de omgeving is die hem bij zijn buik kan pakken. Oftewel dat er geen roofdieren in de buurt zijn. We weten dat het voor de kat onprettig voelt. En waarschijnlijk een erg onveilig gevoel geeft als het baasje dat hij vertrouwt, hem vervolgens wel op die kwetsbare plek aanraakt.

Er wordt ook vermoed dat katten dit zo onprettige vinden omdat katten elkaar onderling ook niet aanraken op de buik. Zo wrijven katten hun wangen tegen andere bevriende katten. Ze geven kopjes. En ze wrijven de flanken tegen elkaar terwijl ze hun staarten verstrengelen. Het kopje, de wangen en de flanken zijn ook precies de plekken waar katten het wel prettig vinden om geaaid te worden. De buik valt hier niet onder en dit kan ook een reden zijn waarom katten het onprettig vinden om op de buik geaaid te worden.

Alle katten hebben hun eigen grenzen

Elke kat heeft zijn eigen grenzen welke dienen ter zelfbescherming. Wanneer je over deze grens heen dreigt te gaan zal de kat zich hiertegen verzetten. Bij de ene kat is deze grens sneller bereikt waardoor ze snel reageren. Andere katten laten veel toe en reageren niet of pas na een tijdje. Sommige katten zijn zo tolerant dat ze nog niet reageren wanneer ze geknepen worden of er aan hun staart getrokken wordt. Dit type katten ondergaan het onplezierige gevoel dus terwijl je hier zelf niets merkt. Ze hebben er echter wel last van!

Dat een kat niet direct of merkbaar negatief reageert op een aanraking, betekent dus niet automatisch dat hij het ook fijn vindt. 

Iedereen zal snappen, dat de kat het niet fijn vindt om geknepen te worden. Dat dit onprettig wordt gevonden, is makkelijk aan te voelen en te begrijpen omdat we dat zelf ook niet fijn zouden vinden. Dat een kat op zijn rug gaat liggen en tegelijkertijd liever niet aangeraakt wordt op de buik, klinkt echter heel tegenstrijdig en gaat compleet tegen ons gevoel in. Dit is de reden waarom er vaak wordt gedacht dat de kat het prettig vindt om aangeraakt te worden op de buik. Echter gaan alle katten op hun rug liggen wanneer zij zich ontspannen. Dit geldt zowel voor de katten met een korter lontje – die overduidelijk en snel laten merken dat zij de aanraking onplezierig vinden – als voor de tolerante katten die dit helemaal niet of niet meteen laten merken. Het meest duidelijke signaal dat hij kan geven is wanneer je kat bijt tijdens het aaien.

Als je kat je lief is, aai je hem liever niet over zijn buik maar op de plekjes waarvan bekend is dat ze geen negatieve reacties (kunnen) oproepen. Dit zijn de wangen, het kopje en de flanken.

Voorbeelden van hoe katten aangeven dat zij liever niet op hun buik worden geaaid

Deze video laat 5 verschillende katten zien die over hun buik worden geaaid. Deze katten vinden dit geen van alleen prettig hoewel hun baasje dat wel denkt. Deze video laat heel mooi zien, hoe verschillend katten kunnen aangeven dat zij het buik-aaien niet prettig viden. Er is een kat die bijt tijdens het aaien, maar ook katten die andere signalen laten zien. Signalen die katten laten zien om aan te geven dat zij het aaien niet prettig vinden:

• De hand die aait vastpakken met voorpoten of achterpoten
• Schoppen de voor- of achterpoten
• Wegduwen van de hand die aait met de voorpoten of achterpoten
• Zachter of harder bijten in de hand die aait
• Steeds harder likken (en eventueel bijten) van de hand die aait
• Naar achter gekantelde oren, zwiepende staart
• Weglopen

De ultieme aai-sessie

Een kat houdt van lichte, rustige aanrakingen over de wangen, onder de kin en tussen de ogen en oren. Lichte strelingen op deze plekken helpt de kat ontspannen en draagt bij aan kattengeluk. Op ons Youtube Kanaal (waar je je gratis op kunt abonneren) hebben we ook een video over dit onderwerp

Bronnen:

• Ellis, S. L. H., Thompson, H., Guijarro, C., & Zulch, H. E. (2015). The influence of body region, handler familiarity and order of region handled on the domestic cat’s response to being stroked. Applied Animal Behaviour Science, 173, 60-67.
• Soennichsen, S., & Chamove, A. S. (2002). Responses of cats to petting by humans. Anthrozoös, 15(3), 258-265.
• Gourkow, N., Hamon, S. C., & Phillips, C. J. (2014). Effect of gentle stroking and vocalization on behaviour, mucosal immunity and upper respiratory disease in anxious shelter cats. Preventive veterinary medicine, 117(1), 266-275.