Hoelang kan een kat alleen zijn?
Hoelang kan een kat alleen zijn? Dit is een onderwerp waar de één zich druk over kan maken. Terwijl een ander nog nooit stilgestaan heeft bij wat dit voor de kat betekent. Katten hebben de reputatie onafhankelijk en zelfredzaam te zijn. Ook zouden katten niet zo trouw zijn, of zich aan mensen hechten als honden. Om deze reden zijn katten populair bij mensen die lange dagen werken of veel reizen. Katten zou je makkelijker alleen thuis kunnen laten en niet zoveel zorg en aandacht nodig hebben als honden. Het idee dat katten onverschillig zijn en zich nauwelijks hechten aan hun baasje klopt natuurlijk niet.
Recent onderzoek laat zelfs zien dat katten zich op dezelfde manier hechten aan hun baasje als kinderen en honden dat doen. Misschien voel je jezelf weleens schuldig omdat je kat hele dagen alleen zit wanneer je fulltime werkt. Of twijfel je of je een kat een dagje, twee, drie dagen of zelfs een week alleen kan laten? Natuurlijk is elke kat net even anders. Maar er zijn wel een aantal geaccepteerde richtlijnen voor hoe lang je een kat alleen thuis kunt laten. Ook zijn er dingen die je zelf kunt doen om ervoor te zorgen dat het alleen zijn minder vervelend is voor je kat. In dit artikel lees je het antwoord op de vraag: hoelang kan een kat alleen zijn?
Kun je een kat alleen laten?
Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom een kat (even) alleen moet kunnen zitten. Je kan wat langer weg van huis zijn, bijvoorbeeld vanwege een familiebezoek. Dan is de kat echt alleen thuis, zonder dat er iemand langskomt om te voeren of de kattenbak te verschonen. Hoelang je een kat echt alleen kunt laten zonder oppas, hangt af van de leeftijd en gezondheid van je kat. En daarnaast maakt het uit hoezeer je kat mensgericht en stressgevoelig is.
In het geval van een vakantie is de periode dat de kat alleen is, wat langer en is een oppas wel nodig. De kat is dan meestal ook niet helemaal alleen, maar krijgt van een oppas natuurlijk niet evenveel aandacht als van zijn baasjes. Een ander verhaal wordt het, wanneer je kat dag in dag uit alleen is, bijvoorbeeld omdat je fulltime werkt. Hoe de kat het alleen zijn ervaart is per kat verschillend en kun je zelf ook ondersteunen.
Hoelang kan een kat alleen zijn – Leeftijd maakt veel uit
Kittens kunnen 2-3 uur alleen zijn
Een kitten dat je net in huis hebt gehaald laat je het beste maximaal 2-3 uur alleen. Plan je vakantie ook liever pas minimaal 3 maanden nadat je kitten in huis is gekomen. Een verhuizing is erg overweldigend voor zo’n kleintje. Hij mist zijn nestgenootjes en moederpoes. En is terecht gekomen in een heel vreemde omgeving. Dan is het wel zo fijn als er iemand in huis is waar zo’n kleintje bij terecht kan. Dit betekent niet dat je de hele dag bovenop de kitten moet zitten. Je kitten heeft ook behoefte aan rust. Maar je bent als baasje wel de enige stabiliteit en zekerheid voor je kitten als het er net is. Kittens moeten ook vaker kunnen eten dan volwassen katten waardoor ze net wat meer zorg nodig hebben.
Omdat kittens tot 12 maanden erg onderzoekend en onervaren zijn, komen ze makkelijk in de problemen. Denk bijvoorbeeld aan het verstrikt raken in draden of gordijnen. Ze kunnen in een (te) kleine ruimte kruipen. Of een glas omstoten in een dolle bui. Elke kat kan zichzelf in de nesten werken, maar de kans dat kittens tot 6 maanden dit doen, is een stuk groter vergeleken met volwassen katten. Je kunt ze in een kamer zetten die je kittenproof hebt gemaakt. Maar nog beter is het, om iemand te vragen die een oogje in het zeil kan houden wanneer je langer dan 3 uur weg bent.
Oude en zieke katten kunnen 8 uur alleen zijn (overdags)
Ook oude en (niet ernstig) zieke katten laat je liever geen hele dag alleen. Oudere katten zijn extra gevoelig voor veranderingen in hun routine. Ze ervaren hier meer stress van dan jongere katten. Stress kan ervoor zorgen dat katten ziek worden. Daarnaast is het voor sommige senioren nodig wat extra aandacht te besteden aan de bereiding van het voedsel. Sommige oudjes eten bijvoorbeeld beter als hun eten wat warm is gemaakt. Ook een oudere kat kun je daarom beter niet te lang alleen laten. Ditzelfde geldt voor (niet ernstig) zieke katten. Een oude of zieke kat kun je beter niet langer dan 8 uur alleen laten. Een ernstig zieke kat kun je beter helemaal niet alleen laten.
Gezonde volwassen katten kunnen 24 uur alleen zijn
Wat betreft het alleen thuis blijven gedurende de dag, is het zo dat katten langer alleen kunnen zijn dan honden. Hun toilet staat tenslotte binnen, dus ze hebben niemand nodig om ze uit te laten. Over het algemeen kunnen gezonde volwassen prima 8-12 uur alleen thuis zijn, met een maximum van 24 uur. De voorwaarde is wel dat de kat voldoende eten, water en een schone kattenbak heeft. Komt dat een keertje voor, is er niets aan de hand. Maar ben je meerdere dagen per week lang weg van huis, dan kunnen katten zich gaan vervelen of eenzaam worden.
Missen katten hun baasje als die een hele dag weg is?
Het antwoord hierop is: Ja! Katten kunnen een heel sterke band hebben met hun baasje. Deze band kun je vergelijken met die van een moeder met haar kind. Uit onderzoek blijkt ook dat katten zich anders voelen en gedragen als hun baasje er niet is1. Katten zijn actiever en voelen zich vrijer om de omgeving te onderzoeken als hun baasje er is. Terwijl ze meer alert zijn als er een vreemde aanwezig is. Als baasje ben je dus een soort veilige haven voor je kat. De meeste katten zoeken hun baasje op als deze er is en ook reageren ze op de afwezigheid en het weerzien van hun baasje2.
De meeste katten voelen zich het fijnst als je in de buurt bent
Je kunt ook zelf aan het gedrag van je kat merken dat hij het fijn vindt als je weer thuiskomt. Sommige katten komen hun baasje echt begroeten zoals een hond dat ook doet. Ze lopen naar je toe met een hoge staart wanneer je de deur opent en geven kopjes. Ze kunnen contact maken om geaaid te worden. Andere katten krabben aan hun krabpaal wanneer je thuiskomt. Dit is een teken van opwinding, je kat krabt namelijk niet alleen om zijn nagels te verzorgen. Krabben is ook een uitlaatklep voor spanning, in dit geval positieve spanning. Je kat is blij om je te zien! Er zijn ook katten die het geluid van de auto of de voetstappen van hun baasje herkennen en hierop reageren. Deze signalen wijzen erop dat ze het fijn vinden dat je er weer bent, en geven wellicht ook aan dat ze je hebben gemist.
Missen alle katten hun baasje even erg als deze niet thuis is?
Niet alle katten missen hun baasjes even erg, want niet elke kat is even sterk gehecht aan zijn baasje. Het onderzoek dat is gedaan naar dit onderwerp, richt zich vooral op de hechting van de kat aan de baas. Hechting zegt iets over de band die bestaat tussen het baasje en de kat. Deze band zorgt ervoor dat de kat graag bij zijn baasje in de buurt is en contact heeft met het baasje.
Voor een hechte band met hun baasjes is de juiste basis nodig:
- Kittens hebben dagelijks een intensieve en prettige omgang met mensen nodig tussen week 2 en 8
- Opgroeien in de woonkamer tussen mensen
- Lang genoeg (12-13 weken) in het nest blijven
Boerderijkatten en kittens die buiten geboren zijn kunnen afstandelijker zijn
Katten hebben namelijk van nature helemaal geen behoefte aan contact met mensen. Ze moeten leren om mensen als veilig en normaal te zien. Dit leren kittens door op jonge leeftijd (tussen 2 – 8 weken oud) dagelijks herhaaldelijke positieve interactie met mensen hebben. Dit leerproces noemen we socialisatie. Boerderijkatten of kittens die op straat opgegroeid zijn, hebben vaak wat minder contact met mensen. Boerderijkatten worden veelal een keertje geknuffeld door de kinderen maar het constante, intensieve contact ontbreekt.
Ook groeien ze vaak niet op in de huiskamer, maar in de bijkeuken of in de stal. Kittens die ergens buiten zijn geboren komen vaak pas in contact met mensen als ze een paar weken oud zijn. Deze groep kan daarom afstandelijker zijn naar mensen dan kittens die in de woonkamer zijn opgegroeid. Het constante, innige contact met mensen ontbreekt en daarom is de basis om een band te krijgen met mensen niet zo sterk. Dat is voor de kat zelf niet zo erg als de verwachting van zijn baasje hierop is aangepast. En de leefomgeving past bij de grotere behoefte om buiten zijn.
Mensgerichte raskatten hechten zich sterk aan hun baasjes en kunnen minder goed alleen zijn
Aan de andere kant zijn er ook katten die juist sterk hechten aan hun baasje. Dat geldt bijvoorbeeld voor mensgerichte kattenrassen als de Heilige Birmaan, Ragdoll, Blauwe Rus of Siamees. Omdat raskatten vaak 12-13 weken in het nest blijven, opgroeien in de woonkamer en goed gesocialiseerd worden, hebben zij automatisch een goede basis om een sterke band met hun baasje te vormen. Dit geldt ook voor niet-raskatten die dezelfde basis hebben. Een mensgerichte kat kan prima een dagje alleen thuis blijven. Maar werk je fulltime en ben je daardoor vaak van huis, dan zal dit een grote invloed hebben. Dit kun je deels opvangen door een kattenvriendje aan te schaffen en te zorgen voor een ruime, uitdagende omgeving. Maar mensgerichte katten geven logischerwijs wel de voorkeur aan een baasje die vaker thuis is. Hoelang kan een mensgerichte kat alleen zijn? Wanneer je 3-4 dagen werkt, zit je goed.
Ongezonde band met baasjes: flessenkittens en verlatingsangst
Kittens ontdekken de wereld het beste vanuit de veiligheid van het nest en in de aanwezigheid van de moederpoes. Dit veilige, geborgen gevoel zorgt ervoor dat de kittens zich kunnen richten op het onderzoeken en ontdekken van de wereld. Vroege moederscheiding zorgt ervoor dat een kitten zich anders ontwikkelt dan een niet-vroeggescheiden kitten. Hoe eerder een kitten wordt gescheiden van de moederpoes, hoe groter de negatieve gevolgen zijn.
Kittens die vroeg bij moeder weg zijn gehaald, kunnen veel moeite hebben met alleen zijn
Anderzijds kunnen kittens die vroeg bij de moeder weggehaald zijn, veel moeite hebben met alleen zijn. Vroege moederscheiding zorgt ervoor dat katten gevoeliger zijn voor veranderingen. En vaak voelen deze katten zich sneller onveilig in de afwezigheid van hun baasjes. Sommige vroeggescheiden katten stoppen bijvoorbeeld met eten wanneer hun baasjes op vakantie zijn. Of sproeien in huis in afwezigheid van hun baasje. Dit heeft dan niet zozeer te maken met mensgerichtheid, maar deze katten zitten niet lekker in hun velletje. Het is dan ook verstandig om extra aandacht te besteden aan een extra veilige leefomgeving voor je kat. Bijvoorbeeld door veel hoge plekken en verstopplekjes te maken voor je kat.
Helaas is het zo dat dit geldt voor de meeste huis-tuin-keukenkatten, want voor deze groep geldt dat ze meestal voor 12-13 weken al verhuizen.
Een extreme vorm hiervan zijn de flessenkittens die helemaal zonder moeder opgroeien. Flessenkittens worden met de hand grootgebracht en hebben daarom veel contact met mensen. Deze kittens staan bekend als erg mensgericht en aanhankelijk. Daar tegenover staat dat zij snel van stemming kunnen veranderen en agressief naar hun eigenaren kunnen reageren. Dat laatste stukje is het gevolg van de extreem vroege moederscheiding. Hoe lief zo’n aanhankelijk kitten ook lijkt, is er vaak sprake van een ongezonde emotionele afhankelijkheid. Emotioneel afhankelijke katten hebben een overdreven behoefte aan genegenheid, aandacht en geruststelling van hun baasjes.
Vroeg gescheiden katten ontwikkelen vaak verschillende manieren om met stress om te gaan. Zo vertonen ze vaker geruststellend gedrag (kopjes geven, knuffelen met de eigenaar, sabbelen, trappelen) en hebben hun eigenaar vaker nodig om zich veilig te voelen. Deze katten kunnen veel moeite hebben met alleen zijn.
Het is ongezond als katten de aanwezigheid van hun baasje nodig hebben
Het wordt ongezond wanneer een kat zijn baasje nodig heeft om zich veilig te voelen. Sommige katten eten bijvoorbeeld niet wanneer hun baasje afwezig is. En er zijn ook katten die alleen naar de kattenbak gaan met hun baasje erbij. Wanneer de afwezigheid van het baasje zelfs onrust en paniek veroorzaakt spreken we van verlatingsangst. De kat is dan afhankelijk geworden van de aanwezigheid van het baasje om zich ontspannen te voelen. Deze katten kunnen vaak niet (goed) alleen zijn, waardoor het raadzaam is om contact op te nemen met een kattengedragstherapeut.
Hoelang kan een kat alleen zijn voordat zij eenzaam worden?
Als je kijkt naar de betekenis van eenzaamheid, betekent dit in onze mensenwereld ‘je niet verbonden voelen’. Er is sprake van een gemis aan een hechte, emotionele band met andere mensen. Sociale isolatie verhoogt de sterftekans bij mensen zelfs met 30%. Dat is nogal wat. Huisdieren kunnen eenzaamheid van mensen verlichten doordat ze liefde, gezelschap en lichamelijk contact bieden. Deze zaken zijn voor onze huisdieren zelf natuurlijk ook belangrijk. En deze vallen weg op het moment dat je er niet bent.
Maar voor katten kunnen er nog veel meer dingen wegvallen als de baas van huis is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om te kunnen eten, spelen, afwisseling in de dag, aandacht krijgen of knuffelen. Hoe vervelend het voor je kat is dat hij alleen thuis is, hangt ook af van wat er allemaal voor hem wegvalt. Er zijn best wat dingen die je kunt ondervangen zodat je afwezigheid niet zo’n groot verschil maakt voor je kat.
Hoeveel je kat te doen heeft in en rondom huis bepaalt mede hoelang een kat alleen kan zijn
Wanneer je weggaat en de kat niets te doen heeft behalve slapen, dan zal hij lastiger alleen kunnen zijn dan wanneer hij genoeg te doen heeft. Dit geldt in het bijzonder voor binnenkatten zonder kattenvriendje. Het is verstandig om eens na te gaan wat je kat eigenlijk te doen heeft om zijn dagen door te komen. En waaruit hij zijn plezier kan halen als je er zelf niet bent. Verveling is namelijk een bekende en goed te voorkomen stressfactor. Hoe meer je kat te doen heeft om zichzelf te vermaken, hoe minder last hij heeft van alleen thuis zijn. Dit is wat katten graag doen op een dag:
- Spelen – met een kattenvriendje of speeltjes
- Jagen – voerpuzzels bootsen het natuurlijke zoek en eetgedrag na van de kat
- Klimmen en klauteren – een klimwand maakt de omgeving uitdagend en spannend.
Doe inspiratie op in onze webshop en creëer zelf een klimmuur
- Zonnen – katten zijn echte zonaanbidders en waarderen een plekje waar de zon naar binnenvalt
- Naar buiten kunnen – een afgezette tuin of balkon biedt de kat een veilige manier van buiten zijn
- Nieuwe dingen ontdekken – bijvoorbeeld door geurverrijking of waterverrijking
Hoelang kan een kat alleen kan? Dit hangt ook af van hoe veilig hij zich voelt
Voor een kat die te vroeg uit het nest is gehaald (voor 12 weken) is een veilige omgeving extra belangrijk. Je kunt je kat hier zelf bij ondersteunen door voldoende hoge en beschutte plekken te maken voor hem. Door middel van een kattenplank of kattenbrug kun je hoge kasten toegankelijk maken. Een kattententje of holletje zorgt voor een veilig gevoel omdat de kat daarin nauwelijks zichtbaar is. Hoe meer hoge en beschutte plekjes er zijn, hoe sneller je kat zich kan ontspannen na een spannende situatie.
Hoelang kan een kat alleen zijn als je op vakantie gaat?
Als je meer dan één nacht weg bent, vraag dan of een vriend, een buurman of professionele kattenoppas je kat bezoekt, de kattenbak uitschept en de voer- en waterbakken ververst. Nog belangrijker dan zijn natje en droogje is de mogelijkheid om plotseling ziek te worden of verwonding in de gaten te houden. Katten kunnen zichzelf flink in de nesten werken. En een plotselinge ziekte of aandoening zoals een blaasontsteking kan eventueel snel ernstig worden. Daarom is het wel zo zorgzaam om een oppas te regelen als je langer dan een dag en nacht van huis bent.
Een oppas heeft de voorkeur over andere mogelijkheden waarbij de kat zijn eigen huis moet verlaten. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan een pension, uit logeren of mee op vakantie. Katten kunnen namelijk niet zo goed tegen veranderingen. Een oppas aan huis geeft de kat de dagelijkse zorg die hij gewend is in zijn eigen vertrouwde huisje.
Hoe lang kan een kat zonder en drinken?
24-48 uur, zelfs als de kat voldoende water heeft. Na deze periode zal de kat zijn vetreserves aanspreken voor energie. De grote hoeveelheden vet in het bloed en de lever verstoren de normale leverfunctie. Een kat die opgeslagen vet gebruikt als energie kan een levensbedreigende aandoening ontwikkelen die leververvetting heet. Dit kan op zijn beurt leiden tot leverfalen wat dodelijk kan zijn. Katten kunnen dus niet goed tegen vasten. Zonder water of voedsel is het niet erg waarschijnlijk dat een kat langer dan drie dagen overleeft.
Hoelang kan een kat alleen zijn? Samengevat hangt dit af van:
- De leeftijd van de kat – een kitten dat je net in huis hebt gehaald laat je het beste maximaal 2-3 uur alleen. Een oudere kat kun je het beste niet langer dan 8 uur alleen laten. En een volwassen, gezonde kat kun je prima 8-12 uur alleen laten met een maximum van 24 uur. De voorwaarde is wel dat de kat een schone kattenbak heeft en beschikt over water en genoeg voedsel.
- Hoe mensgericht je kat is – Sterk mensgerichte katten(rassen) geven de voorkeur aan baasjes die vaak thuis zijn. Je afwezigheid kun je deels ondervangen door een kattenvriendje en een ruime, uitdaging leefomgeving
- Hoe vroeg je kat weggehaald is bij de moeder – over het algemeen hebben vroeggescheiden kittens meer moeite met alleen zijn
- Of je kat ziek is of gezond – Een niet ernstig zieke kat kun je beter niet langer dan 8 uur alleen laten. Een ernstig zieke kat laat je liever helemaal niet urenlang alleen.
- Hoe veilig je kat zich voelt in huis – angstige en schrikkerige katten kun je ondersteunen door extra veilige plekjes in huis, zodat je kat zich ook veilig voelt als je er niet bent
- Hoeveel je kat te doen heeft in huis – door een uitdagende leefomgeving voor je kat te maken, zal je kat zich niet zo snel vervelen als jij van huis bent
- Of je kat een kattenvriendje heeft of niet- een kattenvriendje geeft je kat gezelschap en de mogelijkheid om te spelen. Hierdoor zal je kat zich niet snel eenzaam voelen als jij van huis bent.
Bronnen:
- Koyasu, H., Kikusui, T., Takagi, S., & Nagasawa, M. (2020). The Gaze Communications Between Dogs/Cats and Humans: Recent Research Review and Future Directions. Frontiers in Psychology, 11, 3687.
- Vitale, K. R., Behnke, A. C., & Udell, M. A. (2019). Attachment bonds between domestic cats and humans. Current Biology, 29(18), R864-R865.
