Heeft je kat een gezond gewicht? Uit onderzoek is gebleken dat wij kattenbaasjes van nature niet zo goed zijn in het inschatten van overgewicht. Helaas worden we door de media overspoeld met kattenplaatjes van ‘schattige’ dikke katten, waardoor ons beeld van hoe een normale kat eruit hoort te zien niet meer klopt. Ons beeld van hoe een normale kat eruit moet zien is verschoven naar te dik. We hebben daarom de neiging om de lichaamsconditie van de kat te onderschatten. Welk ideaalbeeld je zelf ook hebt over de bouw van je kat, een gezond gewicht is gebaseerd op de verhoudingen van zijn lichaam. Gewicht alleen is niet alleszeggend, het is een grove indicatie. Dat je kat precies valt in de gewichtsklasse die google opgeeft, zegt dus niet zoveel. Sommige katten hebben een prima gewicht als ze hiertussen vallen. Maar andere katten vallen daar ver buiten. Er zijn meer punten belangrijk waaruit je zelf kunt afleiden of je kat een gezond gewicht heeft.

Gezond gewicht kat

Hoeveel een kat moet wegen hangt af van verschillende factoren, waaronder de leeftijd en het geslacht. Katers zijn vaak zwaarder dan poezen. Volwassen katten zijn zwaarder dan kittens. En er bestaan grote en dus zwaardere kattenrassen zoals de Maine Coon. En kleiner gebouwde rassen die lichter blijven zoals de Heilige Birmaan. Of je kat een gezond gewicht heeft, hangt ook dus af van zijn ras, omdat dit invloed heeft op de grootte en de bouw van de kat. Gemiddeld weegt een volwassen huiskat (Europees Korthaar) tussen de 3,5 en 4,5 kg.

Gezond gewicht kitten

Een kitten komt ter wereld met een gewicht tussen de 90 en de 120 gram. Een kitten groeit snel, het kan makkelijk 5 tot 30 gram per dag aankomen, of zo’n 100 gram per week. Gewichtstoename bij kittens is normaal en zelfs nodig. Een kitten mag niet plots afvallen, gewichtsverlies is een signaal dat de kitten of mogelijk de moederpoes hulp nodig heeft. Het gewicht van de kittens kun je bijhouden om er zeker van te zijn dat zij elke dag goed aankomen. Het gewicht van een kitten neemt toe, totdat hij zijn volwassen grootte heeft bereikt.

Gewicht volwassen kat

De meeste katten zijn met 12 maanden volwassen en volgroeid. Raskatten groeien iets langer door.

Waar het heel normaal is voor een kitten om telkens in gewicht bij te komen, hoort het gewicht van een volwassen uitgegroeide kat redelijk stabiel te zijn.

Elk lichaamsgewicht schommelt van nature een klein beetje, waardoor je kat best de ene maand wat zwaarder of lichter mag zijn dan de andere. Deze schommeling wordt veroorzaakt door de hoeveelheid die de kat eet en drinkt. Maar ook de mate van activiteit heeft invloed op het gewicht. In de zomermaanden zijn katten actiever en daarom vaak wat slanker dan tijdens de wintermaanden. Onderstaande gewogen gewichten schommelen rond de 4 kilogram, dit is normaal.

De schommeling mag echter niet omslaan in een daling of stijging van het gewicht, want dan is de kat dikker aan het worden of aan het vermageren. Onderstaande gewichten geven een stijging aan, de kat begon met een gewicht van 4,1 kilogram in januari en woog in augustus 5,2 kilogram. De kat is steeds zwaarder geworden en in een periode van 8 maanden 1,1 kilogram aangekomen. Voor een klein dier als de kat, is dat een flinke gewichtstoename.

Gewicht van de kat is rasafhankelijk

Er bestaan slanke kattenrassen zoals de Bengaal of de Oosters Korthaar en grote kattenrassen zoals de Maine Coon waardoor zij automatisch verschillen in gewicht. De Siamees/Oosters korthaar staat bijvoorbeeld bekend als een lichtgewicht ras, de Noorse boskat en de Sibeer als een groot ras en de Maine Coon als een zeer groot ras.

Katers worden ook in de regel groter dan poezen, waardoor zij wat zwaarder zijn. Voor een normale huiskat ligt het gemiddelde gewicht rond de 4 kilo. Dit getal is echter een richtlijn en niet zo goed toepasbaar op raskatten. Een poes die behoort tot een (zeer) slank ras is met een lichaamsgewicht van 4 kilo, tussen de 11 tot 43% te zwaar. Voor de slankste rassen is een lichaamsgewicht van 3 tot 3,5 kg passender. Hetzelfde geldt voor een tenger, klein poesje. Deze zal het gemiddelde van 4 kilogram niet halen, of in ieder geval te zwaar zijn met dat gewicht.

De grootste rassen kunnen tot wel 11 kilo wegen en toch een gezond gewicht hebben. Welk lichaamsgewicht gezond is, hangt dus af van de grootte en de bouw van de kat.

Rasstandaarden dragen bij aan overgewicht

Een Brits Korthaar met ernstig overgewicht

Hoe een kat van een bepaald ras er idealiter uitziet, wordt omschreven in een rasstandaard. In zo’n rasstandaard wordt het uiterlijk van de kat omschreven. Om te beoordelen hoe goed een kat voldoet aan deze rasstandaard worden door raskattenverenigingen, kattenshows georganiseerd waar de kat wordt gekeurd. Een keurmeester bepaalt de plus- en de minpunten van de kat.

Rasstandaarden van sommige rassen schrijven kenmerken voor die overgewicht in de hand werken zoals “krachtig en gespierd”, “brede borst”, “groot en imposant” en “niet iel”. Een onderzoek naar overgewicht bij showkatten liet dan ook zien dat de helft van de showdieren overgewicht heeft en vijf procent zelfs ernstig overgewicht.

Van bepaalde breed gebouwde rassen zoals de Brits Korthaar wordt daarom al gauw gedacht dat het de lichaamsbouw van de kat is die nu eenmaal bij het dier hoort, terwijl de kat eigenlijk (veel) te dik is. De Brits Korthaar is erg gevoelig voor overgewicht omdat dit ras een erfelijke aanleg heeft om te dik te worden. Overgewicht komt bij de Brits Korthaar dan ook vaker voor dan bij andere raskatten. Overgewicht bij de Brit is dus niet normaal, het is even ongezond als voor andere katten. Maar ze hebben een aangeboren neiging om te dik te worden. Overgewicht heeft altijd een negatieve invloed op de gezondheid van de kat – ongeacht het ras – geen enkele kat ‘hoort’ te dik te zijn.

Hoe kun je een kat het beste wegen?

Natuurlijk kun je de kat bij elke dierenartsbezoek laten wegen. Deze heeft een professionele weegschaal die heel nauwkeurig meet. Het is echter raadzaam om de kat tussentijds ook thuis te wegen. Op deze manier kun je veranderingen in zijn gewicht goed in de gaten houden. Het is niet zo nauwkeurig om samen met de kat op een normale personenweegschaal te gaan staan. Wat beter werkt, is de kat maandelijks wegen met een babyweegschaal. Een babyweegschaal weegt namelijk tot 5 gram nauwkeurig.

Ideale gezonde gewicht kat 

Bestaat er iets als het ideale gewicht van een kat? Het antwoord is ja! Echter, zal de weegschaal die je niet vertellen. Het lichaamsgewicht van een kat wordt namelijk bepaald door de combinatie van lichaamsvet en de vetvrije massa (botten, spieren, water) samen. Het lichaamsgewicht zegt echter niets over de verhouding tussen die twee. Het ideale vetpercentage bij de kat is vastgesteld op 25%.

Het ideale lichaamsgewicht is dus het gewicht dat hoort bij een kat met een vetpercentage van 25%. Dat betekent dat van twee katten met precies hetzelfde gewicht, de één te dik kan zijn terwijl de ander gezond is. Een hele grote, gespierde kater kan net zo zwaar zijn als een klein poesje dat veel te dik is.

Gewicht alleen zegt niets over hoe gezond het gewicht van de kat is

We hebben daarom naast het lichaamsgewicht ook informatie nodig over het vetpercentage van de kat. Het silhouet van de kat, alsmede het bevoelen van bepaalde plekken geven samen met het gewicht een goede aanwijzing of de kat wel of niet te dik is. We hebben een apart artikel om zelf te bepalen of de kat te dik is.

• Een kat met een gezond lichaamsgewicht ziet er van bovenaf uit als een zandloper met een duidelijke taille en heupjes.
• De ribben mogen net niet zichtbaar zijn, maar moeten met lichte druk van je vingers afzonderlijk voelbaar zijn.
• Ook de ruggengraat mag niet zichtbaar zijn, maar ook met lichte druk van je vingers voelbaar.
• Van de zijkant gezien loopt de buik af naar boven.
• Er is geen sprake van een hangbuik. Overigens hebben katten een buikflapje dat net voor de achterpoten van je kat zit. Dit extra stukje vel beschermt de buik en dan vooral de binnenkant tegen scherpe klauwen en tanden. Ook geeft losse vel de kat flexibiliteit en ruimte om te bewegen.

Dit plaatje van onze Engelse collega’s van International Cat Care laat het verschil goed zien tussen de verschillende lichaamstypen

Bronnen:

• Corbee, R. J. (2014). Obesity in show cats. Journal of animal physiology and animal nutrition, 98(6), 1075-1080.
• Kienzle, E., & Moik, K. (2011). A pilot study of the body weight of pure-bred client-owned adult cats. British Journal of Nutrition, 106(S1), S113-S115.
• Kikuchi, A., Bleach, E., & Chikunya, S. (2010). Influence of cat owners’ feeding practice and attitude towards obesity on body condition of cats. Advances in Animal Biosciences, 1(1), 107.
• Kienzle, E., & Bergler, R. (2006). Human-animal relationship of owners of normal and overweight cats. The Journal of nutrition, 136(7), 1947S-1950S.