De Europese korthaar (EK) is van alle kattenrassen veruit het meest populair. Hoewel er ook een raszuivere Europese Korthaar (met stamboom) bestaat, wordt met deze benaming meestal de typische huiskat bedoeld.

Wanneer je met je huis-tuin-en-keuken-kat naar de dierenarts gaat en een kattenpaspoortje laat maken, wordt er bij “ras” dan ook “Europese korthaar” ingevuld.

Hiermee worden de huiskatten bedoeld die zich op natuurlijke wijze hebben ontwikkeld zonder tussenkomst van de mens. In deze blog gaat het ook over deze geweldige rasloze huistijgers die bij zoveel mensen op het kozijn liggen te soezen. Deze soort heeft zich ontwikkeld uit de natuurlijke muizenjagers en boerenkatten van Europa.

Omdat deze groep genetisch gezien zo divers is, is geen enkele eigenschap uitvergroot of afgezwakt. Daarom kunnen ze er ook zo verschillend uitzien.

De vacht van de Europese korthaar is over het algemeen kort, zoals de naam ook doet vermoeden. Maar als één van de ouders langharig is kunnen zij toch ook langharige kittens voortbrengen. Daarom bestaan er zowel langharige als kortharige huiskatten.

Ze komen voor in veel verschillende kleuren zoals zwart, grijs, wit, rood, bruin of beige. Ook qua patroon is van alles mogelijk; effen, bi-colour, tabby (cypers of tijgerkat), tortie (schildpad), gevlekt of tri-colour (lapjeskat).

Daarom is er altijd wel een Europese korthaar die qua uiterlijk bij je smaak past. Maar ook de lage kostprijs en het gemak waarmee je een Europese korthaar kitten in huis kan halen maken het een populaire keuze.

Het zijn over het algemeen heel gezonde katten, juist omdat het een gemengd ras is in plaats van een doorgefokt ras. De enige vervelende ziekte die bij alle katten veel voorkomt en dus ook de Europese korthaar, is HCM (hypertrofische cardiomyopathie).

Hoewel de huiskat lichamelijk een heel gezond ras is, zijn de meeste Europese kortharen gedragsmatig een stuk minder in balans. Dat komt omdat we er als mens een aantal gewoontes en gebruiken op na houden die nadelig zijn voor de kat zijn ontwikkeling en welzijn.

Overweeg of heb je een Europees Korthaar (kitten) dan is dit hele nuttige informatie, omdat deze gewoontes heel vormend zijn voor hoe je kat zich voelt en gedraagt.

Het goede nieuws is, dat deze problemen met wat kleine aanpassingen heel eenvoudig te voorkomen zijn.

Algemene kenmerken Europese korthaar

Karakter en gedrag van de Europese Korthaar

De huiskat heeft niet heel uitgesproken karaktereigenschappen omdat zijn afkomst zo gevarieerd is. Elke kat heeft zijn eigen karakter en maniertjes die hem uniek en speciaal maakt.

Een stukje van zijn persoonlijkheid krijgt de huiskat mee van zijn ouders. Deze eigenschappen zijn aangeboren. Zo krijgt een kat zijn vriendelijkheid en zelfverzekerdheid bijvoorbeeld grotendeels mee van de vaderkat.

Hoe en waar je katje opgroeit en de ervaringen die hij heeft als hij klein is, zijn ook heel vormend voor hij zich later voelt en gedraagt.

Huiskatten komen uit een gedragsstudie naar voren als matig actief vergeleken met de gemiddelde raskat. Behoorlijk agressief naar zowel mensen als andere katten, en terughoudend naar nieuwe voorwerpen en vreemde mensen.

De vraag is wel, of dit echte karaktertrekken van de huiskat zijn of dat dit wordt veroorzaakt door hoe we meestal met onze Europese kortharen omgaan.

Kittens die het nest te vroeg verlaten zijn later namelijk vaak angstiger, schrikkeriger, stressgevoeliger en agressiever. Angst voor vreemde voorwerpen en mensen en een slecht aanpassingsvermogen zijn ook bekende gevolgen van vroege moederscheiding.

Een gebrekkige socialisatie op mensen of andere katten zorgt ook voor angst voor (vreemde) mensen en andere katten. En angst zorgt weer vaker voor agressie. 

Van zowel vroege moederscheiding als een gebrekkige socialisatie weten we dat ze (te)veel voorkomen bij huiskatten. Dat zijn twee menselijke gewoontes die we heel normaal vinden als het om rasloze huiskatten gaat. Bij raskatten met een stamboom komt dit nauwelijks voor.

Het kan dus heel goed dat deze angst, agressie en terughoudendheid die in de gedragstudie gezien werden, helemaal niet in het karakter van de huiskat zit. Maar dat het vooral laat zien wat een grote invloed deze menselijke gewoontes hebben op het gedrag en gevoel van de huiskat.

Socialisatie op mensen 

Een goede socialisatie op mensen tijdens de kittentijd is nodig om te voorkomen dat een volwassen kat later angstig wordt voor (vreemde) mensen of agressief wordt.

Helaas is het zo dat er bij de huiskat vaak sprake is van een gebrekkige socialisatie op mensen. Wat we vaak tegenkomen zijn katten die als kitten maar af en toe contact met mensen hebben gehad.

Bijvoorbeeld omdat de kittens en de moederpoes in een kamertje, schuur of bijkeuken opgroeien en er af en toe iemand binnenloopt. Of omdat de kat bijvoorbeeld als kitten deels buiten is opgegroeid.

Je katje zijn vertrouwen naar mensen moet kunnen groeien

En dat is een probleem, want hoewel eigenschappen al aanwezig kunnen zijn bij de geboorte, moeten sommige kunnen groeien of rijpen. Voor dat rijpingsproces hebben deze aangeboren eigenschappen dan hulp nodig van ervaringen die een kat opdoet.

Dat geldt ook voor het contact met mensen. Katten hebben van nature helemaal geen behoefte aan contact met mensen.

Maar ze worden wel geboren met de mogelijkheid om door de juiste ervaringen te leren dat contact met mensen fijn is. Ze moeten als jong kitten leren om contact met mensen te gaan zien als een normaal onderdeel van hun leven. En als iets dat vertrouwd en fijn aanvoelt.

De ervaringen die een kitten heeft met mensen zijn vormend voor het beeld dat de kat later vormt van ‘de mens’. 

Een kat kan bij de geboorte nog zoveel vriendelijkheid meegekregen hebben, die komt alleen tot uitdrukking als hij de juiste ervaringen met mensen heeft gehad.

Oftewel, wanneer hij goed gesocialiseerd is. Een kitten is goed gesocialiseerd als hij minimaal 12 weken onafgebroken dagelijks intensief, positief contact heeft gehad met een verscheidenheid aan mensen.

Een goed gesocialiseerd kitten bouwt helemaal geen angst op voor (vreemde) mensen.

Een katje heeft constant mensen om zich heen nodig om volledig vertrouwd te raken

Dat betekent dat als je katje opgroeit in een kamertje, een bijkeuken of een schuur en maar af en toe een mens ziet, hij niet alle ervaringen meekrijgt om helemaal vertrouwd te raken met mensen. Wordt een kitten buiten geboren, dan mist deze dus automatisch ook een stukje socialisatie omdat hij daar geen contact heeft met mensen. Dat is op een latere leeftijd helaas ook niet meer in te halen. Dat stukje dat ontbreekt, ontbreekt voor altijd.

Hoe langer de periode is dat hij weinig tot geen contact gehad heeft met mensen, des te groter zijn socialisatie gebrek is. Hoe groter het socialisatiegebrek is, hoe meer angst een katje zal hebben voor (vreemde) mensen.

En een flink socialisatiegebrek is voor de kat niet eens zo heel erg. Zolang hij dan dan maar op een plekje woont waar hij dat contact met mensen volledig kan ontlopen. Bijvoorbeeld als boerderijkat met (veilige) toegang tot buiten.

En daar wringt dus de schoen. Want bijna iedereen wil een gezellige knuffelkat die in huis woont.

En het wordt dus wel een probleem als we van een gebrekkig gesocialiseerde kat verwachten dat hij in een huis woont met altijd mensen om zich heen. Hoe gebrekkiger de socialisatie is geweest, hoe meer stress (angst) de kat heeft opgebouwd voor (vreemde) mensen.

En dat zit dan niet in zijn karakter, dat wordt dus veroorzaakt door een gebrekkige socialisatie. De kat heeft dan gewoonweg niet voldoende gelegenheid gehad om volledig vertrouwd te raken met mensen.

Socialiseren op een huiselijke omgeving

Ook aan het leven in een huis met een dak boven zijn hoofd moet een kat van jongs af aan wennen.

Katten komen van nature niet voor in woonkamers. Een huis, of een woning is een bouwwerk dat bedoelt is voor mensen om in te wonen. Huizen zijn gebouwd om de mens te voorzien in zijn behoeftes. Een huis lijkt in de verste verte niet op de natuurlijke leefomgeving van de kat. Een kat wordt dan ook niet geboren met vaardigheden die handig zijn in een huis.

Een kat kan bijvoorbeeld heel goed in bomen klimmen. Maar die zijn er niet in huis. In een huis zijn er wel allerlei dingen die op een bepaalde manier werken. Kittens moeten daarom ervaringen kunnen opdoen met alles wat er in zo’n huis is en zich leren aanpassen aan een huiselijke omgeving. 

Een katje moet het hele huis en alle dagelijkse gebruiksvoorwerpen kunnen onderzoeken en ervaren

Een kat weet bij de geboorte bijvoorbeeld niet hoe hij trappen moet lopen. Hoe een deur opengaat of hoe het geluid van de douche klinkt.

Dat zijn dingen waaraan je katje moet kunnen wennen gedurende een onafgebroken periode van 12 weken. Om deze reden is het nodig dat je katje vanaf het moment dat dit veilig kan – de hele dag door – toegang heeft tot alles wat er in huis is. Van de douche, tot de kapstok in de gang tot aan het aanrecht in de keuken. 

Fokkers van raskatten besteden veelal heel veel tijd aan het socialiseren van hun kittens.

Maar eigenlijk is elke fokker hiervoor verantwoordelijk – ook fokkers van een eenmalig of ongepland nestje Europese kortharen. Ook die verdienen de best mogelijke basis. Zodat ook zij kunnen opgroeien tot een fijne huiskat met een eigen karakter. En hun gedrag niet (groten)deels wordt vormgegeven door angst en stress.

Wat ons betreft is de rasloze huiskat niets minder of meer waard dan een raskat en verdient deze dezelfde liefdevolle verzorging en behandeling.

Meer over het socialiseren van katten lees je hier.

Vroege moederscheiding

Een andere nadelige gewoonte die we heel normaal vinden, is dat we kittens veel te jong uit het nest halen. Kittens kunnen rond 8 weken prima zelfstandig brokjes eten en naar de kattenbak, maar hebben hun moeder en nestgenootjes nog hard nodig.

Vroeggescheiden katten (vóór 12 wk) zijn stressgevoeliger, angstiger, en kunnen minder goed omgaan met veranderingen. Ze zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van overgewicht. Hebben vaker last van dwangmatig, stereotype gedrag. En ze reageren ook terughoudender (angstiger) richting vreemde voorwerpen.

Dit zijn ook weer eigenschappen die in de gedragsstudie naar voren kwamen en hoeven dus ook niet per se karaktertrekken van de Europese korthaar te zijn.

Lees hier meer over de gevolgen van vroege moederscheiding.

Moederpoes kan de socialisatie aanmoedigen of tegenwerken

De moederpoes en het nest zorgen voor een veilige basis waar vanuit de kittens de wereld kunnen ontdekken.

Daarnaast kan een moederpoes de socialisatie aanmoedigen of juist tegenwerken door haar eigen gedrag. Kittens doen het gedrag van de moederpoes namelijk na.

Kittens zullen dus het terughoudende gedrag richting mensen overnemen als het gaat om een schuwe moederpoes. Daarentegen zullen kittens mensen juist vriendelijk en nieuwsgierig benaderen als de moederpoes dit als voorbeeld geeft. De moederpoes speelt een heel belangrijke rol in het leven van je katje.

Katten hebben ook hun nestgenootjes (broertjes en zusjes) nodig om een sociale kat te worden

Je kat lang genoeg in het nest laten is ook een belangrijk punt wanneer je er later een tweede kat bij zou willen.

Een kat moet namelijk ook lang genoeg (12 wk) opgroeien met nestgenootjes om te leren hoe hij goed met een andere kat omgaat. Als een kat te vroeg het nest verlaat, leert hij dit niet en mist hij een sociale basis.

Zonder die sociale basis zal hij later helaas nooit meer fijn met een soortgenoot kunnen samenleven. Dit zorgt ook voor agressie tegenover andere katten.

Bij de huiskat zien we helaas vaker wel dan niet een gebrekkige socialisatie en/of vroege moederscheiding. Dit geldt in het bijzonder voor boerderijkatten, op straat gevonden katten, asielkatten, katten uit het buitenland en katten uit gastgezinnen. 

Ook voor een huiskat is het belangrijk dat deze opgroeit in een liefdevolle omgeving waarin alles aanwezig is om zich goed te kunnen ontwikkelen.

Het is lastiger om een huis-tuin-keuken kitten te vinden dat lang genoeg (12 weken) is opgegroeid in de woonkamer met zijn nestgenootjes en moederpoes.

Maar dat is wel nodig voor een juiste (karakter) ontwikkeling.

Realiseer je dat zolang we slecht verzorgde, veel te jonge en slecht gesocialiseerde kittens blijven kopen, het aanbod ook zal blijven bestaan. Alleen als we met zijn allen een betere, liefdevolle behandeling van Europese korthaar kittens eisen van (eenmalige) fokkers, zal dit veranderen.

Zo lief, maar veel te jong…

Wat kost een Europese Korthaar (huiskat)?

Een rasloze Europese korthaar kun je al vanaf €0,00 vinden op Marktplaats. Prijzen voor kruisingen, die officieel ook gerekend worden tot huis-tuin-en-keukenkatten kunnen oplopen tot €800,00.

Gratis kittens hebben meestal niet de beste verzorging gehad en daarmee ook niet de beste basis. Dat betekent dat je achteraf vaak een hoge prijs betaalt. Bijvoorbeeld aan dierenartskosten.

Een vroeggescheiden katje is stressgevoeliger en stress verlaagt de weerstand. Een katje met een lage weerstand wordt sneller ziek.

Als je katje dan ook nog eens niet ingeënt is, dan loopt hij extra veel risico om ziek te worden. Vaak zijn gratis kittens ook niet ontwormd of ontvlooid. Een kitten dat last heeft van vlooien, kan bloedarmoede krijgen en dit verzwakt hem. Ook andere parasieten verzwakken de afweer van je katje. Een goede basisverzorging is dus belangrijk voor een goede gezondheid. Een gratis kitten is dus ook meestal niet echt gratis..

Ook ontwikkelen vroeggescheiden katten sneller gedragsproblemen, die ook hoge kosten met zich mee kunnen brengen.

Om deze problemen te voorkomen, kies je daarom bij voorkeur een katje dat:

• 12 weken in het nest mag blijven samen met zijn nestgenootjes en de moederpoes
• Vanaf jongs af aan opgroeit in de woonkamer en de rest van het huis
• Het liefst samen met een broertje of zusje met je mee naar huis gaat
• Gewend is om altijd mensen om zich heen te hebben en het liefst een verscheidenheid aan mensen
• Een leefomgeving heeft die schoon is en waar alles aanwezig is om te kunnen spelen, ontdekken en te leren
• Ingeënt en nagekeken is (vraag om het vaccinatieboekje)
• Ontwormd en ontvlooid (en eventueel gechipped en gecastreerd) is

Een vroeggescheiden en/of slecht gesocialiseerde kat heeft extra ondersteuning nodig

Een vroeggescheiden en/of slecht gesocialiseerde kat is sneller angstig en schrikkeriger. Daarom heeft hij extra ondersteuning nodig om zich ontspannen en veilig te kunnen voelen. Als je kat zich overal in huis veilig voelt, zal hij zich ook meer ontspannen voelen.

Een kat voelt zich veilig als hij niet zo zichtbaar (beschut) is. En ook geldt, dat hoe hoger hij zit, hoe veiliger hij zich voelt. Dat is ook de reden waarom je kat zo graag op het aanrecht of op de eettafel zit.

Wat ook belangrijk is, is dat je kat zich kan gedragen op een kateigen manier. Hoe beter hij dat kan, hoe meer ontspannen en fijner hij zich voelt. Daar heeft hij een huis voor nodig dat natuurlijk gedrag aanmoedigt. Hierover lees je meer in deze blog.

Hieronder staan voorbeelden van kattenspullen die je kat zich veiliger laten voelen en die natuurlijk kattengedrag aanmoedigen. Ze zijn verkrijgbaar in onze webshop.

Katten horen net als honden niet op straat

Nederland is het eerste land zonder zwerfhonden

Vroeger was het heel normaal dat zowel honden als katten op straat liepen en geen baasje hadden. Tegenwoordig staat een hond die losloopt op straat, binnen één minuut op social media. Helaas heeft de kat diezelfde luxe (nog) niet.

Dat heeft er niet zozeer mee te maken dat katten minder gevaarlijk zijn dan honden. Het heeft er niets mee te maken dat de drollen van de kat kleiner zijn dan die van de hond. Of dat katten meer vrijheid nodig hebben.

Het heeft ermee te maken dat er ooit een bewustzijnsverandering heeft plaatsgevonden rondom de hond. Die nog niet plaatsgevonden heeft rondom de kat.

We zijn door deze bewustzijnsverandering steeds beter voor onze honden gaan zorgen. En vinden het daarom ook niet meer normaal dat honden op straat lopen.

Daarvoor was wel eerst een uitbraak nodig van een ziekte die ook besmettelijk was voor de mens (hondsdolheid). Door deze uitbraak werd er een actieplan op touw gezet door de Nederlandse overheid die bestond uit grootschalige castratie, vaccinatie, en regelwetgeving.

De hond had ineens recht op een gezond, kwalitatief leven. En dat werd eerst afgedwongen door boetes en gevangenisstraffen. Maar langzaamaan veranderde de mentaliteit rond de hond. In de 19 eeuw werd een goed verzorgde hond zelfs een symbool voor status. We zijn hierom het eerste land zonder straathonden.

De hele mentaliteit is sindsdien dus veranderd; een hond hoort niet buiten op straat los te lopen. Maar we lopen nog wat achter als het om de kat gaat.

Het is nog steeds gewoon dat rasloze katten op straat lopen

Raskatten worden meestal wel binnengehouden omdat men bang is dat deze gestolen worden. Maar het is toch nog steeds heel normaal dat de “raslozen” vrij buiten rondlopen. Uit onderzoek blijkt echter dat de vrijheid die een kat buiten heeft, niet opweegt tegen alle gevaren en risico’s die ze lopen. Daarnaast veroorzaken echte buitenkatten veel overlast voor omwonenden.

Vrij op straat komen geeft je eigen kat stress, geeft binnenkatten die je kat zien stress en geeft overlast

Ook zorgt het vrij buiten lopen voor veel stress. Zowel voor de buitenkat zelf door overlappende territoria, waardoor je kat zich genoodzaakt voelt deze te beschermen (door te vechten). Maar ook bij andere binnenkatten. Het zien van een vreemde kat is namelijk bedreigend en stressvol. Wanneer jouw buitenkat dus te zien is op straat geeft dat veel stress bij (binnen)katten.

Zoveel stress dat dit voor sommige katten genoeg is om een gedragsprobleem te ontwikkelen zoals agressie of sproeien in huis. Dit is helaas een veelvoorkomende oorzaak voor gedragsproblemen. Als je kat buiten losloopt kan hij dus in zijn eentje ernstige gedragsproblemen veroorzaken bij binnenkatten die zelf niet eens buitenkomen.

Afgezette of afgeschermde tuin houdt je kat in de tuin

Het zou niet normaal moeten zijn om je kat buiten op straat te laten lopen. Maar je kat volledig binnenhouden geeft ook vaak problemen.

Want het is namelijk lastig om die interessante en veranderlijke natuur na te bootsen in huis. En bij echte binnenkatten ligt verveling (stress) daarom op de loer.

De gulden middenweg is een afgezette of afgeschermde tuin, balkon of een kattenren. Deze opties geven je kat toch de mogelijkheid om lekker buiten te zijn. Maar omdat de buitenruimte is afgezet, kan de kat er niet uit en hou je hem veilig. Op deze manier voorkom je ook dat je kat voor overlast zorgt bij bewoners en andere katten.

Veelvoorkomende gedragsproblemen bij de Europese korthaar

De Europese korthaar is een lichamelijk gezonde kat. En kan ook een heel lieve, emotioneel stabiele kat zijn. Zolang hij maar lang genoeg in het nest blijft, goed gesocialiseerd is en een afgezette buitenruimte heeft. De gedragsproblemen die we het meest zien bij de Europese Korthaar, komen veelal voort uit vroege moederscheiding, een gebrekkige socialisatie en los buiten lopen.

Meestvoorkomende gedragsproblemen:

• Ruzie tussen katten
• Stereotype gedrag zoals Pica
• Angst
• Agressie (naar andere katten of naar mensen)
• Eetproblemen