Een agressieve kat is het op één na meest voorkomende gedragsprobleem bij katten. Een agressieve kat wordt vaak niet even serieus genomen als een agressieve hond. Vermoedelijk omdat katten kleiner zijn en het niet vaak voorkomt dat ze mensen aanvallen of dodelijk verwonden. Toch is een kat uitstekend uitgerust om – letterlijk en figuurlijk – flink van zich af te bijten. Hun scherpe tanden kunnen de huid makkelijk doorboren.

Daarnaast bezit hij aan elke poot vijf vlijmscherpe nagels die lelijke snijwonden kunnen veroorzaken. Een oppervlakkige krab van een kat is ongevaarlijk. Maar een écht agressieve kat is in staat om zijn baasje in het ziekenhuis te doen belanden. Gelukkig komt dit maar weinig voor. Gevechten tussen katten hebben ook zelden een fatale afloop, maar bijtwonden en vechtabcessen kunnen leiden tot een erg hoge dierenarts rekening.

Het is nuttig om als kattenbaasje te begrijpen waar agressie vandaan komt en wat dit veroorzaakt. Daarnaast delen we een waslijst aan tips die je zelf kunt toepassen om agressie te voorkomen, verminderen en op te lossen.

Bijt of krabt je kat?

Bijt of krabt je kat, dan is dat schrikken en het doet natuurlijk ook pijn. Een kat gebruikt zijn tanden of nagels om zijn ongenoegen over iets aan te geven.

Eigenlijk zegt hij: ik vind het niet fijn hoe ik mij nu voel en ik wil dat dit nu stopt.

Het is aan ons mensen om erachter te komen wat het nu precies was, wat de kat niet fijn vond. Want de reden van de agressie achterhalen, is de eerste stap richting een oplossing. We moeten eerst weten waarom de kat agressief is, voordat we aan een oplossing kunnen werken.

De hevigheid van de agressie geeft al een tipje van de sluier van wat er eventueel aan de hand kan zijn.

De agressie kan heel mild zijn in het geval van ‘liefdesbeetjes’. Maar ook zo ernstig zijn dat mensen echt bang worden voor hun kat en niet meer in dezelfde ruimte durven zijn. De mate van agressie zegt iets over hoe hevig de gevoelens zijn bij je kat zelf. Als je kat zo agressief is dat je er bang van wordt, zouden er dus alarmbellen moeten afgaan. Want dit geeft aan dat je kat hele heftige, vervelende gevoelens ervaart, als hij zo heftig reageert. Het is een signaal dat er iets grondig mis is.

Een heel agressieve kat opsluiten (wat vaak gebeurt) helpt niets. Sterker nog, het verergert het probleem juist want hele agressieve katten zijn vaak erg bang of gespannen. En het opgesloten zitten geeft een onveilig gevoel. De kat kan letterlijk geen kant op en hij wordt machteloos gemaakt. De kat zal hierdoor nog banger worden en nog meer spanning ervaren waardoor hij sneller nog veel agressiever zal reageren.

Je kat wil zich helemaal niet zo voelen. Die wil zich ook gewoon ontspannen en gelukkig voelen en niet agressief hoeven zijn. Je kat heeft je hulp hard nodig. Want hij is afhankelijk van jou om deze situatie zo snel mogelijk te verbeteren.

Kat bijt zachtjes (uit liefde)

Bijten tijdens het aaien, oftewel ‘door aaien veroorzaakte agressie’, wordt ook weleens liefkozend “liefdesbeetjes” genoemd. Liefdesbeetjes klinken heel schattig en daarom is het ook een misleidende term om te gebruiken. Het is namelijk geen teken van genegenheid of een uiting van liefde. Katten bijten meestal om de persoon die aait te laten weten dat ze er genoeg van hebben. Of om aan te geven dat ze de aaiplek (over de buik) niet prettig vinden. De meeste katten zullen eerst niet-agressieve waarschuwingen geven, maar worden deze niet opgemerkt of genegeerd, dan zal de kat zachtjes bijten. De kat heeft maar een beperkt aantal manieren om te zeggen: Ok, stop ermee, het is genoeg! Bijten (hoe hard of zacht ook) is nooit een positief signaal.

Dat is ook logisch, want tanden en nagels kunnen schade toebrengen. Een kat gebruikt zijn tanden en nagels dan ook nooit om zijn liefde te uiten, omdat hij daar een ander mogelijk pijn mee doet. Dat is tegelijk ook de reden dat katten conflictmijdende dieren zijn. Het risico op verwonding of zelfs de dood (door infectie bijvoorbeeld) is te groot wanneer zij ruzies zouden oplossen door fysiek geweld.

Waarom zouden katten willen dat je stopt met hen te overladen met liefde en aandacht? Katten zijn extreem gevoelig voor aanraking en door veel te aaien raken ze overprikkeld. Wanneer een kat overprikkeld is, raken de zintuigen overbelast en voelt het niet meer prettig. Deze overbelasting geeft stress. De gevoeligheid voor prikkels en hoe de kat daarmee omgaat, is bij elke kat verschillend. Wel is het zo dat hoe meer meer gespannen de kat is, hoe sneller de zintuigen overbelast raken. Dat komt omdat stress de zintuigen gevoeliger maakt. Ze reageren sneller en heftiger op prikkels. Een gestreste kat heeft een kort lontje en zal dus eerder aangeven dat hij het zat is. Bijt of krabt je kat vrij snel tijdens het aaien (terwijl hij dit eerder nooit deed) dan kan dit een teken zijn dat hij erg gestrest is.

Katten kunnen ook bijten tijdens het aaien als ze pijn hebben. Dingen als wondjes, artrose, tandpijn of oorontsteking kunnen ervoor zorgen dat katten bijten of krabben als je ze aait op of in de buurt van de zere plek.

Speel jij met je handen of helemaal niet met je kat?

Wanneer jij met je handen speelt, heb je de kat geleerd om je hand te zien als een prooi. Er is dan ook niet echt sprake van agressie maar van speelsheid waarbij de kat inderdaad zijn klauwtjes gebruikt. De kat valt dan aan omdat hij wil spelen, hij wil iets bejagen. De oplossing hiervoor is simpel; speel niet met je handen maar met een speelhengel. Het kan best een tijdje duren voordat dit gedrag is afgeleerd. Beter is het daarom om dit te voorkomen door nooit met je handen te spelen, en altijd met een kattenspeeltje.

Katten kunnen daarnaast ook zachtjes bijten of je (benen) aantikken om je aandacht te trekken. Als je kat dit doet, is dit meestal een teken dat je kat zich verveelt. Je kunt dan meer speelmomenten inlassen. En ook een uitdagerende leefomgeving kan helpen tegen verveling. Verveling geeft stress en stress kan leiden tot gedragsproblemen. Verveling is daarom een probleem dat je niet wilt negeren.

Ziekte, pijn en jeuk kunnen ook agressie veroorzaken

Ziekte, pijn en ander ongemak zoals jeuk, kunnen ook agressie veroorzaken of eraan bijdragen. Daarom is het altijd verstandig om een medische oorzaak te laten uitsluiten. Zeker wanneer de kat ineens agressief reageert wanneer je hem aanraakt of optilt, zou er sprake kunnen zijn van pijn of ziekte.

Een kat die erg agressief reageert tegenover zijn baasje is vaak ofwel een zieke of gestreste of heel angstige kat.

Een erg agressieve kat is vaak een angstige kat (angstagressie)

Als een kat zich erg bedreigd voelt, wil hij middels agressie het gevaar op afstand krijgen. Hoe gevaarlijker het is in de kat zijn beleving, hoe heftiger de agressie zal zijn. Wanneer een kat echt het gevoel heeft dat zijn leven in gevaar is, zal hij letterlijk vechten voor zijn leven. Hoe dichterbij het gevaar bij de kat komt en hoe minder vluchtmogelijkheden er zijn, hoe groter de kans is dat de kat erg agressief zal reageren.

Als voorbeeld kun je denken aan een hond die wordt samenzet met een kat die nog nooit eerder een hond heeft gezien. Alles waarmee de kat als kitten niet, of onvoldoende ervaring mee heeft opgedaan, roept later angst op. Is je kat niet opgegroeid met honden, zal je kat dus bang zijn voor honden. Wanneer de hond dan enthousiast op de kat komt afgerend (en het gevaar dus steeds dichterbij komt) kan je kat heel agressief reageren doordat hij doodsbang is. Zeker als de kat niet de hoogte in kan om de hond te ontvluchten.

Er zijn ook minder voor de hand liggende dingen waar katten erg bang voor kunnen zijn zoals bewegend of geluidmakend kinderspeelgoed. De kat heeft geen idee dat het speelgoed ongevaarlijk is. Het enige wat hij zeker weet is dat er een groot, onbekend, eng gevaarte op hem af komt. En de kat kan dit op afstand houden door agressie in te zetten.

Angst is de meest voorkomende oorzaak voor agressie. Angst is een gevoel dat veroorzaakt wordt door een waargenomen bedreiging. Het maakt hierbij dus niet uit of deze dreiging reëel is, of dat de kat dit slechts zo ervaart.

Wanneer de kat bang is, maakt hij stresshormonen aan in zijn lijf

Wanneer de kat zich bedreigd voelt, maakt hij stresshormonen aan. Deze stofjes zorgen voor allerlei lichaamsveranderingen die de kat in staat stellen om effectief op gevaar te reageren. Zijn hartslag versnelt, hij wordt alerter en zijn spieren spannen aan. Dit zorgt ervoor dat de kat goed kan reageren op het gevaar. Hij kan zich hierdoor snel uit de voeten maken of zichzelf verstoppen. Een andere mogelijkheid is het gevaar op afstand te houden door zich dreigend en aanvallend op te stellen. Dan spreken we van agressie.

Wanneer katten ruzie hebben denken de meeste mensen dat de “aanvaller” de meest dominante kat is, terwijl deze in werkelijkheid dus juist de bangerik is. Het komt dus ook regelmatig voor dat mijn hulp wordt ingeroepen voor de kat die wordt aangevallen, terwijl het juist de aanvaller is die (bang is en) hulp nodig heeft. Overigens komt dominantie bij katten ook helemaal niet voor. Dus dat speelt nooit een rol in dit soort situaties.

Katten vrezen het onbekende

Nagenoeg alle wilde dieren vertonen agressie om hun territorium te bewaken, hun nageslacht te beschermen of zichzelf te verdedigen wanneer zij worden aangevallen. Dit is misschien niets nieuws onder de zon. Maar minder goed bekend is wellicht, dat álles wat vreemd is voor een kat, angst kan oproepen. Wat de kat niet kent zal hij benaderen al iets wat mogelijk gevaarlijk is. Je kunt dan denken aan vreemde mensen, een onbekend geluid of voorwerp (komkommers!), kleine kinderen, een vreemde kat of de hond van de buren.

Wat precies allemaal onbekend is voor een kat, hangt af van de ervaringen die hij heeft gehad als kitten. Alles waar de kat als kitten niet mee is opgegroeid, roept later in minder of meerdere mate angst op. De socialisatie van een kat speelt daarom altijd een belangrijke rol in het geval van een bange, agressieve kat. Hoe beter je kat is gesocialiseerd op huiselijke situaties, andere dieren en mensen, hoe minder hem vreemd is en hoe minder hij te vrezen heeft. Vaak gaat een gebrekkige socialisatie hand-in-hand met vroege moederscheiding.

Katten die te vroeg uit het nest zijn gehaald reageren sneller agressief

Naast de socialisatie is ook de scheidingsleeftijd belangrijk om bij stil te staan. Want vroege moederscheiding (voor 12 weken) zorgt voor een grotere stressgevoeligheid. Hoe vroeger je kat als kitten uit het nest is gehaald, hoe stressgevoeliger hij zal zijn. Vroeggescheiden katten kunnen minder goed omgaan met veranderingen vergeleken met niet-vroeggescheiden katten. Ze reageren angstig op vreemde voorwerpen en mensen in huis en op onbekende geluiden.

Hoe stressgevoeliger de kat is, hoe sneller de kat stress ervaart en hoe heviger de mate van stress is die hij ervaart.

Dit betekent ook dat katten die te vroeg uit het nest zijn gehaald, sneller agressief zullen reageren. De combinatie van een gebrekkige socialisatie en vroege moederscheiding komt veel voor en vormt een sterke basis voor hevige agressie. Omdat het ervoor zorgt dat katten vaker angstig zijn en sneller en een hevigere vorm van stress ervaren. Hier bovenop komt ook nog dat ze vaak lastiger van stress kunnen herstellen. Voor gebrekkig gesocialiseerde en vroeggescheiden katten is het daarom extra belangrijk om genoeg aandacht te besteden aan een passende, veilige en voorspelbare leefomgeving.

Is je agressieve kat wel goed gesocialiseerd?

Hetgeen dat de basis vormt voor het wel of geen angst ervaren voor mensen, dingen in de leefomgeving en andere dieren is dus de socialisatie. Tussen week 2-8 leren katten namelijk wat zij in hun leefomgeving als normaal en veilig kunnen zien. Alles waarmee de kat op een leeftijd van 2-8 weken niet, onvoldoende of op een negatieve manier in aanraking is geweest, zal later angst oproepen. Dit is permanent en is ook voor een kattengedragstherapeut niet bij te sturen. Katten die niet goed gesocialiseerd zijn op huiselijke situaties en/of mensen kunnen angstig zijn voor heel normale allerdagelijkse dingen. Denk aan de vuilniswagen die voorbij rijdt, de post die op de mat valt of de deurbel. Katten die niet goed gesocialiseerd zijn op mensen zijn meestal angstig voor vreemde mensen en kunnen hier ook agressief op reageren.

Lees hier meer over socialiseren.

Agressie door hevige stress

Ook stress is een veelvoorkomende oorzaak voor agressie. De kat krijgt een korter lontje wanneer hij gestrest is. Hij kan minder hebben en reageert daarom sneller en heftiger. Een beetje stress waar de kat weer snel en goed van herstelt geeft geen problemen. In een normale situatie is je kat prima in staat om te gaan en te herstellen van een beetje stress.

Om dit te verduidelijken hierbij een voorbeeld van hoe stress werkt bij een goed gesocialiseerde, niet-vroeggescheiden kat:

Stel, je laat in een onhandige bui een kookpan op de grond vallen. Dat geeft natuurlijk plotseling een heleboel herrie. Je kat schrikt hiervan, waardoor zijn lijf even wat meer stresshormonen aanmaakt. Hierdoor kan de kat snel reageren op dit waargenomen mogelijke gevaar. De kat reageert op de herrie door in elkaar te duiken, goed te blijven luisteren en een stukje van de keuken vandaan te lopen.

Dan is het weer stil, want je pakt de gevallen pan op en eigenlijk is er niet zoveel gebeurd. Wanneer je kat dit ook merkt, wordt hij weer rustig. De hoeveelheid stresshormonen zakken weer snel naar een normaal niveau. Je kat durft het na een minuut aan om even te komen kijken in de keuken en ziet dat er niets aan de hand is. De kat ziet dat hij veilig is en hij kan vervolgens weer verder met hetgeen waarmee hij bezig was. In dit voorbeeld ervaart de kat eventjes een beetje stress waarvan hij ook weer snel herstelt.

Vroeggescheiden katten ervaren sneller, heftiger stress en herstellen langzamer

Is je kat vroeg (voor 12 wk) uit het nest gehaald? Hou er dan rekening mee dat je kat sneller en in heviger mate stress ervaart. En dat hij minder snel kan herstellen van stress dan een kat die niet vroeggescheiden is.

Hoe ziet hetzelfde voorbeeld eruit bij een vroeggescheiden, gebrekkig gesocialiseerde kat?

Om dit te verduidelijken gaan we terug naar het voorbeeld. Er valt een pan in de keuken op de grond. De vroeggescheiden kat maakt een flinke stoot stresshormonen aan, waardoor de reactie van de kat ook heftiger is. De kat duikt in elkaar, blaast richting het geluid, vlucht naar boven en verstopt zich op zolder achter de boiler. De kat komt de eerste uren niet meer tevoorschijn, want hij kan niet goed herstellen van de stress. Oftewel die stoot stresshormonen daalt niet snel weer naar een normaal niveau, maar blijft lange tijd, heel hoog. Dit is heel ongezond, want veel stress verlaagt het immuunsysteem en maakt gevoeliger voor ziekte.

Het lukt deze kat niet goed om snel weer rustig te worden en te ontspannen. Zou je nu naar de kat toegaan om hem te troosten met wat aaitjes, terwijl hij verstopt zit, is de kans groot dat hij je bijt of krabt. De kat zal de naderende hand namelijk zien als iets bedreigends dat in zijn veilige verstopplek komt. Maar zijn zintuigen zullen ook direct overbelast raken door het aaien. Want zijn zintuigen staan al op scherp door de stress. Niet doen dus!

Wat wel helpt, is de kat genoeg tijd geven zodat zijn stresshormonen kunnen zakken. En ook hebben deze katten dus veel baat bij een hele veilige, voorspelbare omgeving.

Wanneer stress de oorzaak is van een gedragsprobleem (zoals agressie) is er meestal sprake van:

1. De kat ervaart veel sneller stress en in heviger mate dan normaal (vaker het geval bij vroeg gescheiden katten)
2. De kat is niet zo goed in het herstellen van stress (b.v. door vroege moederscheiding)
3. De stress zelf kan heel heftig zijn (aangevallen worden door de buurtkat)
4. De stress zelf is mild maar houdt lang aan (dagelijks zien van de buurtkat van een grote afstand)

Wordt het probleem erger over de tijd? Dan heeft je kat last van stress

Wordt het agressie probleem steeds erger over de tijd? Dat is een goede indicatie dat het om stress gaat, want stress stapelt. Oftewel het stress-emmertje van de kat loopt langzaam vol en uiteindelijk over. In hele ernstige gevallen, is de kat zo gespannen dat hij al gelijk in je arm hangt als je hem aait.

De oplossing hiervoor is even simpel als ingewikkeld. Je moet ervoor zorgen dat het stress-emmertje van je kat niet meer kan overlopen. Het liefst zorg je ervoor dat de stress-emmer voortaan zo goed als leeg blijft.

Hoe voorkom je dat stress opbouwt bij je kat:

• Alle stressfactoren in kaart brengen
• Deze stressfactoren zoveel mogelijk verminderen of wegnemen
• Beschermende factoren aanbrengen die je kat beschermen tegen stress
• Je kat ondersteunen zodat hij zo goed en snel mogelijk kan herstellen van stress

Het klinkt simpel, maar het kan knap lastig zijn om te bepalen waar je kat nu precies stress door ervaart. Als je er zelf niet uitkomt, is het raadzaam om contact op te nemen met ons, of een andere gedragsdeskundige.

Veelvoorkomende stressfactoren die het stress-emmertje kunnen doen overlopen:

• Frustratie (opgebouwde spanning doordat de kat iets wil maar hierin wordt belemmerd)
• Concurrentie om bronnen zoals ligplekken of voer
• Verveling
• Geluidsoverlast
• Niet bevriende katten ervaren stress van elkaars aanwezigheid
• Katten kunnen veel stress ervaren door een hond of ander dier waarmee ze niet opgegroeid zijn als kitten
• Veranderingen in huis of in de dagelijkse routine
• Een baby en alle bijbehorende veranderingen in huis

Probeer de oorzaak te herkennen en identificeren

Zodra je merkt dat je kat ergens erg kwaad of angstig van wordt, schrijf dan eens op om welke situaties het gaat. Het herkennen van de prikkels die spanning veroorzaken is de eerste stap. Tegen wie of wat reageerde de kat agressief?

• Werd de printer in elkaar geslagen nadat hij ineens “vervaarlijk” papier uitspuwde? Dan is de kat waarschijnlijk geschrokken.
• Wilde beide katten in hetzelfde mandje liggen? Dan kan er sprake zijn van een tekort aan bronnen waardoor er sprake is van stress door concurrentie.
• Was de kat heftig aan het kwispelen en blazen terwijl hij voor het raam zat en de kat van de buren zag? Dan was de aanval waarschijnlijk voor de buurtkat bedoeld, maar die was niet in de buurt (en jij wel).
• Was je de kat aan het aaien tijdens het tv kijken? Dan vond de kat de manier waarop je aaide of de plek (buik?) waarschijnlijk niet prettig en liet dat merken. Of je kat ervaart zoveel spanning dat zijn stress-emmertje is overgelopen.
• Rende je kleine nichtje in al haar enthousiasme achter de kat aan? Dan voelde de kat zich wellicht bedreigd omdat hij het nichtje niet (voldoende) kon ontvluchten.

Neem de vervelende prikkels zoveel mogelijk weg

• Als de kat erg van slag raakt wanneer je print, kun je besluiten om te printen zodra de kat niet in dezelfde ruimte aanwezig is
• Voldoende bronnen voor alle katten voorkomt ruzie door concurrentie
• Het zien van de buurtkat kun je belemmeren door de gordijnen te sluiten of de ramen af te plakken met raamfolie
• Kijk wat je doet terwijl je de kat aait of volg een masterclass aaien op ons YouTube kanaal
• Een zeer jong nichtje dat nog niet goed weet hoe ze met katten moet omgaan, kun je het beste weghouden bij een angstige kat. Of je draait het om en houdt de kat weg bij je nichtje (door hem een lekker rustige eigen kamer te geven).

Leer je kat anders om te gaan met de angstige situaties

Zorg ervoor dat de kat anders kan reageren op gevaar dan met agressie. Vluchten en verstoppen zijn betere alternatieven. Besteed extra aandacht aan het maken van goede verstopplekjes en veilige hoge plekken. Dit helpt de kat om sneller tot rust te komen en te herstellen van stress. We verkopen op de webshop mooie kwaliteit klimmuur onderdelen die de kat een veiliger gevoel geven en vilten catcaves die mooie en comfortabele verstopplekken vormen.

Catcave Elvis met natuursteenlook

Emma blauw

Webshop klimwand

kattenprieel met mand

Spelen met de kat tijdens een stressvolle situatie kan (soms) helpen omdat spelen stress verlaagt. De kat maakt geluksstofjes aan wanneer hij speelt. Straf de kat in ieder geval niet. Straffen veroorzaakt stress en dit zal er alleen maar voor zorgen dat de kat sneller agressief reageert. Een zeer gespannen kat aaien kan ook leiden tot agressie, een gespannen kat die snel agressief reageert laat je het beste met rust.

Kat valt andere kat aan (agressie richting soortgenoten)

Ook agressie tussen katten onderling wordt vaak veroorzaakt door angstgevoelens en de bijbehorende lichamelijke stress. Omdat vechten zelf ook stressvol is voor katten, heeft het geen zin om ze het te laten ‘uitvechten’. Katten laten ‘begaan’ wanneer ze vechten verhoogt enkel hun stressniveau. Omdat stress een veelvoorkomende oorzaak van vechten is, kun je zo makkelijk in een vicieuze cirkel belanden. Stress veroorzaakt vechten, maar het vechten zelf veroorzaakt ook stress. De stress bouwt dan snel op. Dit is ook de reden waarom kattenruzies veroorzaakt door stress, steeds erger worden en vaker voorkomen met de tijd.

Katten bepalen nooit wie de baas is door te vechten

In een natuurlijke situatie vechten of ‘stoeien’ bevriende volwassen katten niet. Een kat is een facultatief sociaal dier. Dat betekent dat hij prima in zijn eentje kan overleven als dat nodig is. Maar wanneer er genoeg voedsel aanwezig is, leven katten bij voorkeur in een groep. Zo’n groep samenlevende katten wordt een kattenkolonie genoemd. Een katten kolonie bestaat uit meerdere verwante (familie van elkaar) poezen en meestal een (soms twee of meer) onverwante katers.

Bevriende katten besteden veel tijd aan het versterken van hun relatie

Het gedrag naar elkaar toe is gericht op het in stand houden en versterken van de sociale band tussen de groepsleden. Gedrag dat de onderlinge band versterkt heet affiliatief gedrag. Dit bestaat onder andere uit het lijf tegen elkaar wrijven (allorubbing), neuscontact en het wassen van de oren, kop en nek (allogrooming). Een lineaire dominantiehiërarchie of rangordesysteem komt niet voor bij katten. Vaak is er wel een dier dat meer op de voorgrond treedt.

Katten zijn conflictvermijdende dieren

Maar katten bepalen nooit ‘wie de baas’ is door ruzie met elkaar te maken. Katten vermijden fysieke conflicten juist door te communiceren op afstand. Dat doen zij door het leefgebied te markeren middels visuele en geurboodschappen. Door de omgeving te markeren kan een kat boodschappen achterlaten die langere tijd waarneembaar blijven voor andere katten. Een directe fysieke confrontatie is daarom niet nodig.

Wat je het beste kunt doen als je katten ruzie hebben

Je kunt katten die ruzie hebben, beter afleiden door spel, of als dit niet lukt een dag apart zetten. Dit zorgt ervoor dat de stresshormomen kunnen zakken. Daarnaast zul je ook hetgeen dat voor al die spanning zorgde, niet weer de kop op kan steken. Als het geluid werd veroorzaakt doordat een kind een rotje gooide, zal dit misschien eenmalig zijn. Maar wanneer de kat van de buren in je tuin blijft komen, blijft dit stress geven bij je katten. Je zult er dan voor moeten zorgen dat je katten de ongewenste vreemdeling niet meer kunnen zien. Wanneer de katten elkaar in de haren blijven vliegen, kun je het beste een kattengedragstherapeut inschakelen.]

Is je kat gesocialiseerd op andere katten?

Wat betreft het samenleven met andere katten speelt socialisatie (op katten) weer een belangrijke rol. Want hoewel een vriendje een verrijking kan zijn voor een goed gesocialiseerde kat, kan het de vijand worden voor een ongesocialiseerde kat. Katten worden geboren met de mogelijkheid om sociaal samen te leven met andere katten. Maar ze moeten hiervoor bepaalde dingen kunnen leren van hun nestgenootjes en moeder. Zo moeten ze bijvoorbeeld kattentaal leren ‘spreken’. En de lichaamstaal van andere katten leren herkennen. Ze moeten leren hoe zij zich moeten en kunnen gedragen rond andere katten. Katten die niet (lang genoeg) zijn opgegroeid met nestgenootjes en hun moeder, hebben deze sociale vaardigheden niet (goed) geleerd. Katten moeten minimaal 12 weken in het nest opgroeien om te kunnen spreken van een sociale kat. En daarmee bedoelen we dus een kat die goed kan omgaan met andere katten.

Heb je een kat die tussen 8-10 weken is opgegroeid met nestgenootjes? Dan mist je kat (een van) de sociale vaardigheden die nodig zijn om met andere katten om te gaan. En deze katten zitten meestal niet zo te wachten op een andere kat. We zien daarom dat er vaker problemen ontstaan wanneer er nieuwe kat wordt gezet bij een vroeggescheiden kat. De problemen die ontstaan door vroege moederscheiding zijn helaas ook weer niet bij te sturen door een kattengedragstherapeut.

Plotseling vechtende katten (omgerichte agressie)

Het is een veelvoorkomend probleem. Bevriende katten die tot op het moment van het incident nooit ruzie hebben gehad en elkaar ineens in de haren vliegen. Vaak nadat ze erg geschrokken zijn van een hard geluid. Of nadat ze iets bedreigends gezien hebben (zoals een vreemde kat buiten). Beide katten stonden bij het raam met dikke staarten en waren erg kwaad. Vervolgens behandelen deze katten – die ooit de dikste maatjes waren – elkaar als aartsvijanden.

Hoe is dit nu toch mogelijk? Het antwoord is omgerichte agressie. Hierbij ervaart de kat angst waardoor deze uitvalt naar degene die er weliswaar niets mee te maken heeft, maar wel het meest dichtbij is. De agressie was eigenlijk bedoeld voor de vreemde kat buiten of het enge geluid, maar daar kan de kat niet bij. En dus wordt de agressie afgereageerd op datgene waar hij wel bij kan.

Katten vechten nadat een kat bij de dierenarts is geweest

Wanneer katten ineens vechten nadat ze bij de dierenarts geweest zijn, heeft dat te maken met de groepsgeur. Of beter gezegd, de ontbrekende groepsgeur. Zoals hierboven ook staat aangegeven, wrijven bevriende katten hun lijven tegen elkaar. Ook wassen zij elkaar. Op deze manier wisselen ze elkaars geuren onderling uit en zijn ruiken ze herkenbaar voor de ander. Bij de dierenarts worden vaak middelen met een sterke geur zoals alcohol gebruikt. Hierdoor ruikt de kat vreemd voor de andere wanneer deze thuiskomt. En dit kan agressie oproepen. Een vreemde kat in huis is namelijk bedreigend.

Maizena neutraliseert geur

Zet de katten daarom tijdelijk apart. Zo kan de spanning zakken. Daarnaast kun je de kat zijn vacht (geur) neutraliseren door hem in te wrijven met maizena. Doe dit minimaal twee keer per dag. Vervolgens wrijf je met een watje of washandje over de wangen van de kat die niet bij de dierenarts is geweest. En daarna met hetzelfde watje of washandje over de kat die wel bij de dierenarts is geweest. Kijk na 24 uur hoe het gaat. Verleng met nog een dag als het niet genoeg is geweest. Blijven de katten elkaar na 2 weken nog steeds in de haren vliegen, raadpleeg dan een kattengedragstherapeut.

Ongecastreerde katten zijn agressiever

De meest voor de hand liggende en begrijpelijke vorm van agressie treedt op in ongecastreerde katers. Wanneer katers seksueel volwassen worden, treden er lichamelijke veranderingen op. De testosteron productie komt bijvoorbeeld op gang. Testosteron is een seksueel hormoon dat een rol speelt bij agressie. Testosteron zorgt ervoor dat katers sneller en langduriger agressief reageren. Ongecastreerde katten reageren dus sneller agressief wanneer zij zich bedreigd voelen of gefrustreerd zijn. Bij de meeste katers helpt castratie agressiviteit te verminderen omdat het de productie van testosteron stopt.

Agressie tussen geholpen katten is vaak subtieler en complexer. De signalen kunnen zo subtiel zijn, dat ze een katteneigenaar niet eens opvallen. Agressie is niet gebonden aan geslacht: het kan optreden tussen katers maar ook tussen een kater en een poes of tussen twee poezen.